Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2008

Το νέο τεύχος του Berliner Theologische Zeitschrift

Το νέο τεύχος του Berliner Theologische Zeitschrift 25:1 (2008) είναι αφιερωμένο στη Γένεση του Χριστιανισμού και την άμεση σχέση του με τον Ιουδαϊσμό.

K.-W. Neibuhr,
"Offene Fragen zur Gesetzespraxis bei Paulus und seinen Gemeinden (Sabbat, Speisegebote, Beschneidung)", 16-51
Στο άρθρο εξετάζεται ο τρόπος που οι παύλειες εκκλησίες αντιμετώπιζαν τις εντολές του Νόμου και ιδιαίτερα εκείνες που συνδέονταν άμεσα με την ιουδαϊκή ταυτότητα (τήρηση Σαββάτου, νόμοι διατροφής, περιτομή). Ο συγγραφέας καταλήγει ότι δεν υπάρχουν εντολές στο Νόμο που να αναφέρονται στη συμπεριφορά Ιουδαίων και μη Ιουδαίων. Ωστόσο η προτροπή του Παύλου προς τα μέλη της κοινότητας ήταν ότι θα έπρεπε να ακολουθήσουν το πνεύμα των εντολών του Νόμου.

Chr. Böttrich,
"Die "Anatomie des Neides" im Spannungsfeld zwischen jüdischer und christlicher Paränese", 52-74
Το φαινόμενο της ζήλειας/του φθόνου διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στις μεσογειακές κοινωνίες. Συχνά είναι ένας δείκτης των κοινωνικών σχέσεων. Υπάρχουν πολλά κείμενα που παρουσιάζουν τις σχέσεις Ιουδαίων-Χριστιανών να συνδέοναι με αυτό το φαινόμενο. Ο συγγραφέας έχει ως σημείο αφετηρίας το 1 Κλημ 1, όπου το θέμα της ζήλειας στην κοινότητα της Κορίνθου εξετάζεται με τη βοήθεια μίας σειράς παλαιοδιαθηκικών παραδειγμάτων, συζητά όμως επίσης μία σειρά από βιβλικά κείμενα. Στηρίζει την παρουσίασή του στο μοντέλο του G.M. Foster, όπως αυτό αναπτύσσεται στο βιβλίο του τελευταίου, Anatomy of Envy.

H. von Lips,
"Das Frühjudentum als Vermittler von Weisheitstradition an das Urchristentum", 75-98
Αν ο αρχαίος Ιουδαϊσμός είχε σοφιολογικά λόγια και σοφιολογικές προτροπές, το ίδιο ισχύει και για τον αρχέγονο Χριστιανισμό. Μεταξύ των δύο αυτών παραδόσεων υπάρχουν σημεία επαφής. Γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ τους φαίνεται να είναι η σοφιολογική γραμματεία (Σοφία Σειράχ, Βιβλίο της Σοφίας, Φίλων), ιουδαϊκές ομάδες (Κουμράν, Φαρισαίοι), οι ιουδαιοχριστιανοί, κοινότητες (Q, ελληνιστές, ιωάννεια κοινότητα) και μεμονωμένα άτομα (π.χ. Παύλος).

H. Löhr,
"Das Abendmahl als Pesach-Mahl. Ünerlegungen aus exegetischer Sicht augrund der synoptischen Tradition und der frühjüdischen Quellenbefunds", 99-116
Τα συνοπτικά ευαγγέλια παρουσιάζουν το τελευταίο δείπνο του Ιησού πριν την σταύρωση ως πασχάλιο δείπνο. Ο συγγραφέας συγκρίνει τις αφηγήσεις των συνοπτικών με ιουδαϊκά κείμενα που κάνουν λόγο για τη σπουδαιότητα και τον εορτασμό του Πάσχα. Από τη σύγκριση προκύπτουν ιστορικά στοιχεία όπως και συμπεράσματα συστηματικής και πρακτικής θεολογικής σημασίας.

E. Reinmuth,
"Paulus in jüdischer Perspektive - aktuelle Stimmen aus Exegese und Philosophie", 117-142
Σύγχρονοι Ιουδαίοι εξηγητές και φιλόσοφοι ασχολούνται με την ιστορική σπουδαιότητα της προσωπικότητας του Παύλου. Το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται κυρίως σε ζητήματα από το χώρο της φιλοσοφίας και της θεωρίας της πολιτικής καθώς επίσης και σε ζητήματα ιουδαϊκής ταυτότητας. Εξετάζουν επίσης την παραδοσιακή αντίληψη για τον Παύλο στον Ιουδαϊσμό και στο χριστιανισμό. Ο συγγραφέας εξετάζει τη σημερινή κατάσταση στην έρευνα, τονίζει τις ομοιότητες με την λεγόμενη "new perspective on Paul" και συζητά ως παραδείγματα τις θέσεις των Nanos, Boyarin, Taubes και Agamben.

Jens Herzer,
"Juden - Christen - Gnostiker". Zur Gegnerproblematik der Pastoralbriefe", 143-168
Στο άρθρο εξετάζεται η ταυτότητα των αντιπάλων, για τους οποίους γίνεται λόγος στις Ποιμαντικές Επιστολές, και μάλιστα σε σχέση προς τη διαφοροποίηση μεταξύ Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού από τα τ. 1ου αι. μ.Χ. έως τα μ. του 2ου αι. Σκοπός του συγγραφέα είναι να προχωρήσει σε μία σαφέστερη διάκριση πέρα εκείνη που ενώνει χριστιανικά, ιουδαϊκά και γνωστικά στοιχεία σε έναν ιουδαιοχριστιανικό γνωστικισμό. Καταλήγει ότι οι αντίπαλοι στις ποιμαντικές επιστολές ανήκουν σε τρεις διαφορετικές ομάδες: Ιουδαίοι - χριστιανοί και γνωστικοί.

W. Schmithals,
"Des Ausschluss der Christen aus der Synagoge und das Neue Testament", 169-199
Πολλά από τα κείμενα της Κ.Δ. πραγματεύονται την απομάκρυνση των χριστιανών από τις συναγωγές. Στην παρούσα μελέτη το θέμα εξετάζεται σε σχέση με το κατά Ιωάννην, τη συνοπτική παράδοση των λογίων, τη συλλογή των παύλειων επιστολών, την προς Εβραίους και το κατά Ματθαίον.

Πλαστογραφήσεις αρχαιολογικών ευρημάτων

Στο βιβλίο της δημοσιογράφου Nina Burleigh αναφερθήκαμε σε παλαιότερη ανάρτηση. Σήμερα στην ηλεκτρονική έκδοση της USA Today δημοσιεύεται ένα άρθρο του Dan Vergano για τις πλαστογραφήσεις αρχαιολογικών ευρημάτων βιβλικού ενδιαφέροντος (π.χ. οστεοφυλάκιο του Ιακώβου κτλ.) καθώς και η συνέντευξη που έδωσε η δημοσιογράφος-συγγραφέας με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου της.
Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει επίσημα τον Νοέμβρη 2008, αλλά τα δημοσιεύματα και τα ευμενή σχόλια, τα οποία ήδη εισπράττει, προδιαγράφουν την εμπορική του επιτυχία.
Για να διαβάσετε το άρθρο της USA Today, πατήστε εδώ.

Νina Burleigh,
Unholy Business: A True Tale of Faith, Greed and Forgery in the Holy Land, Collins 2008
21,99 ευρώ

Επιστολές γυναικών από την αρχαία Αίγυπτο

Στο πλαίσιο του Humanities E-book Project του American Council of Learned Societies έχει αναρτηθεί στη σελίδα του προγράμματος το βιβλίο των Roger Bagnall & Raffaella Cribiore (με τη συνεργασία της Evie Ahtaridis):

Women's letters from ancient Egypt, 300 BC-AD 800
University of Michigan Press, 2006, 2008

Για τον επόμενο μήνα η πρόσβαση στο βιβλίο είναι δωρεάν. Όποιος λοιπόν επιθυμεί να επισκεφτεί την σχετική σελίδα και να διαβάσει online το βιβλίο, ας πατήσει εδώ.

Κρίση και προφητεία στην καθολική επιστολή του Ιούδα

Από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck & Ruprecht κυκλοφόρησε ένα νέο βιβλίο για τη διδασκαλία περί εσχάτων της καθολικής επιστολής του Ιούδα.

Christian Blumenthal, Prophetie und Gericht. Der Judasbrief als Zeugnis urchristlicher Prophetie (Bonner Biblische Beiträge, 156), Göttingen: Bonn Univ. Press - Vandenhoeck & Ruprecht 2008
ISBN 978-3-89971-490-6
53,90 €

Σε αυτή τη μελέτη εξετάζονται οι μαρτυρίες περί κρίσεως της επιστολής Ιούδα ως προς το περιεχόμενο, τη λειτουργία και τη θέση τους μέσα στην ευρύτερη συνάφεια της επιστολής. Ο συγγραφέας στην αρχή κάνει μία λεπτομερή ανάλυση της δομής της επιστολής του Ιούδα και εξετάζει τους πιθανούς λόγους που οδήγησαν στη σύνταξή της. Καταλήγει ότι αφορμή είναι η αποδοχή ή η απόρριψη της παρουσίας. Σε αυτήν την αντιπαράθεση, στην οποία ο συγγραφέας της επιστολής βλέπει να διακυβεύεται η ίδια η ταυτότητα της εκκλησιαστικής κοινότητάς του, προβάλλονται διάφορες επιμέρους παραστάσεις για τα έσχατα που ουσιαστικά ανήκουν στη γενικότερη προσδοκία της τελικής κρίσης (στ. 14-15). Στο βιβλίο συγκρίνονται επίσης αυτές οι εξαγγελίες με τις πληροφορίες που έχουμε για την αρχαία χριστιανική προφητεία από τα έργα του Παύλου και στο βιβλίο της Αποκαλύψεως. Ο συγγραφέας τονίζει την προφητική διάσταση της επιστολής του Ιούδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι μία ακόμη μαρτυρία της αρχαίας χριστιανικής προφητείας.

Για να διαβάσετε τα περιεχόμενα του βιβλίου, πατήστε εδώ.

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008

Αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι εντόπισαν τον τόπο δολοφονίας του Καλιγούλα

Στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδος TIMES σήμερα δημοσιεύεται η είδηση ότι αρχαιολόγοι φαίνεται να εντόπισαν τον υπόγειο διάδρομο κάτω από το αυτοκρατορικό ανάκτορο, όπου σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες δολοφονήθηκε ο Καλιγούλας από μέλη της πραιτωριανής φρουράς. Στο διάδρομο βρέθηκαν πλίνθοι με σφραγίδες της εποχής του Κλαυδίου, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων ο Κλαύδιος ήταν εκείνος που ανακαίνισε και μεγάλωσε την αυτοκρατορική κατοικία. Ο Καλιγούλας, ο οποίος αναφέρεται από τον Ιώσηπο και τον Φίλωνα, προκάλεσε την οργή των Ιουδαίων, όταν θέλησε να στήσει το άγαλμά του στο ναό των Ιεροσολύμων. Ο θάνατός του ήταν εκείνος που απέτρεψε το σχέδιο. Μολονότι ο πατέρας του, Γερμανικός, ήταν ιδιαίτερα αγαπητός από το λαό της Ρώμης, ο Καλιγούλας γρήγορα προκάλεσε αντιπάθειες με την παρανοϊκή και τυραννική του συμπεριφορά. Στις 24 Ιανουαρίου 41 μ.Χ. δολοφονήθηκε από μέλη της πραιτωριανής φρουράς. Τον διαδέχθηκε ο θείος του Κλαύδιος, αυτοκράτορας που αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων.
Για να διαβάσετε το άρθρο των TIMES, πατήστε εδώ.

Δύο εισηγήσεις βιβλικού ενδιαφέροντος σε συνέδριο της Εκκλησίας της Ελλάδος

Από το ηλεκτρονικό πρακτορείο εκκλησιαστικών ειδήσεων ΡΟΜΦΑΙΑ πληροφορούμαστε τη διοργάνωση από την Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 20-22 Οκτωβρίου 2008 στο Συνεδριακό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, εις Μελισσιάτικα Νέας Ιωνίας Βόλου με θέμα "Η υγεία και η ασθένεια στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Εἰς ἴασιν ψυχῆς τε καὶ σώματος".
Στο πλαίσιο αυτού του ενδιαφέροντος συνεδρίου θα υπάρξουν και εισηγήσεις βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Πέτρος Βασιλειάδης, "Ιησούς Χριστός, ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων (βιβλική προσέγγιση"
  • Αθ. Παπαρνάκης, "Η ασθένεια και η αμαρτία στη βιβλική θεολογία"

Για να διαβάσετε το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου, πατήστε εδώ.

Δύο νέα βιβλία του εκδοτικού οίκου Brill

Από τον εκδοτικό οίκο Brill κυκλοφόρησαν δύο νέα βιβλία σχετικά με την Παλαιά Διαθήκη:

Ignacio Carbajosa, The Character of the Syriac Version of Psalms A Study of Psalms 90-150 in the Peshitta (Monograph of the Peshitta Institute Leiden, 17), Leiden: Brill 2008
ISBN: 978900417056 8
€ 139.00
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει το κείμενο της Πεσιτά για τους συγκεκριμένους ψαλμούς ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη συζήτηση θεμάτων κριτικής κειμένου. Ο συγγραφέας παρουσιάζει τις τεχνικές της μετάφρασης Πεσιτά και τον τρόπο που αυτή μεταφράζει δύσκολα σημεία του εβραϊκού κειμένου. Επίσης εξετάζει τη σχέση μεταξύ των Ψαλμών στην Πεσιτά, στους Ο' και στο Ταργκούμ καθώς και την πιθανή επίδραση των δεύτερων στην πρώτη. Ένα τμήμα της μελέτης είναι αφιερωμένο στη μελέτη της θεολογίας της μετάφρασης, την ταυτότητα των μεταφραστών και τα χειρόγραφα της Πεσιτά για τους Ψαλμούς.

Robert J. Littman,
Septuagint Commentary Series, Volume Tobit The Book of Tobit in Codex Sinaiticus (Septuagint Commentary Series), Leiden: Brill 2008
ISBN: 978 90 04 17107 7
€ 95.00
Το βιβλίο του Τωβίτ ως γνωστόν δεν περιλαμβάνεται στον κανόνα της εβραϊκής Βίβλου, περιλαμβάνεται όμως στη μετάφραση των Ο'. Υπομνήματα του βιβλίου αυτού υπάρχουν ήδη από τον 4ο αι. Το εβραϊκό / αραμαϊκό πρωτότυπο του κειμένου έχει χαθεί. Μόνο κάποια αποσπάσματά του βρέθηκαν στα χειρόγραφα της Ν. Θαλάσσης. Αυτό το υπόμνημα είναι το πρώτο που εκδίδεται μετά την εύρεση αυτών των αποσπασμάτων στο Κουμράν. Παρουσιάζει το ελληνικό κείμενο δύο χειρογράφων του 4ου αι. Codex Sinaiticus (εκτενής μορφή του κειμένου) και Codex Vaticanus (σύντομη) καθώς επίσης μετάφραση στα αγγλικά και ερμηνευτικό υπόμνημα.

Το νέο τεύχος του Glaube und Lernen

Το νέο τεύχος του Glaube und Lernen 23 (2008) είναι αφιερωμένο στον απόστολο Παύλο:
  • Michael Wolter, "Paulus", 101-108
  • Jens Schröter, "Paulus und die Anfänge der christlichen Theologie. Voraussetzungen und Umrisse des paulinischen Denkens", 109-124
  • Michael Basse, "Der Status der Christen. Die paulinische Ekklesiologie in reformatorischer Perspektive", 125-136
  • Michael Schulz, "Paulus und das Sündersein der Gerechten", 137-149
  • Hermut Löhr, "Paulus unter den Philosophen. Eine Besinnung auf den Zweck paulinischer Theologie", 150-163
  • Dietrich Stollberg, "Die Bedeutung des Apostels Paulus für die Seelsorge", 164-176
  • Peter Müller, "»Wie ich in jeder Gemeinde lehre ...« (1 Kor 4,17). Didaktische Spurensuche bei Paulus", 177-190
  • Gottfried Adam, "Paulus: Der Berufene – Der Wortgewaltige – Der Theologe – Der Missionar. Zu Peter Wick: Paulus", 191-192

Το χιούμορ των Ρωμαίων

Στη σελίδα του τμήματος Κλασικών Σπουδών του Παν/μιου του Berkeley έχουν αναρτηθεί οι δύο πρώτες διαλέξεις της καθηγ. της Κλασικής Φιλολογίας Mary Beard σε μορφή Mp4 (Θα ακολουθήσουν κι άλλες στις επόμενες μέρες). To θέμα αυτής της σειράς των διαλέξεων είναι το χιούμορ των Ρωμαίων. Το θέμα αυτό παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τον μελετητή της εποχής της Κ.Δ. για δύο, νομίζω, λόγους: α) γιατί το χιούμορ και η έννοια του αστείου είναι ένα σημαντικό κομμάτι της της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της ελληνορωμαϊκής περιόδου, είναι αναγκαίο επομένως να το γνωρίζουμε για να κατανοήσουμε καλύτερα εκείνην την εποχή και β) πέρα από το ίσως καθαρά γνωσιολογικό ενδιαφέρον και το ερμηνευτικό, διότι σε πολλά σημεία της Κ.Δ. (π.χ. σε κάποιες παραβολές) θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει στοιχεία χιούμορ ΄και ειρωνείας (υπάρχουν άλλωστε και μία σειρά από μελέτες γύρω από αυτό το θέμα). Επομένως η κατανόηση αυτού του ενδιαφέροντος φαινομένου θα μπορούσε να βοηθήσει και στην καλύτερη κατανόηση συγκεκριμένων χωρίων της Κ.Δ.
Για να βρεθείτε στη σελίδα του πανεπιστημίου και να κατεβάσετε τα αρχεία (μπορείτε να τα ακούσετε σε Windows Media Player), πατήστε εδώ.

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008

Νέο άρθρο στο JHS

Στη σελίδα του περιοδικού Journal of Hebrew Scriptures, 8 (2008) αναρτήθηκε σήμερα ένα ακόμη άρθρο βιβλικού ενδιαφέρονοντος. Για να το διαβάσετε σε μορφή pdf πατήστε επάνω στον τίτλο του άρθρου.

F. W. Dobbs-Allsopp, Psalm 133: A (Close) Reading

Σκληρή κριτική για το λεγόμενο "οστεοφυλάκιο του Ιακώβου"

Από το ιστολόγιο του Jim Davila, PaleoJudaica πληροφορούμαστε για μία βιβλιοκρισία στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού ΤΙΜΕ, η οποία αναφέρεται εκτενώς στο θέμα του λεγόμενου "οστεοφυλακίου του Ιακώβου, αδελφού του Ιησού". Το άρθρο του είναι του Tim McGirk και με αφορμή την έκδοση ενός νέου βιβλίου (Unholy Business: A True Tale of Faith, Greed and Forgery in the Holy Land της δημοσιογράφου Nina Burleigh) παρουσιάζει σύντομα το θέμα του οστεοφυλακίου, του οποίου, ας σημειωθεί, την γνησιότητα αμφισβητεί η πλειονότητα των επιστημόνων. Η δίκη του O. Golan, του εμπόρου αρχαιοτήτων που παρουσίασε το συγκεκριμένο εύρημα συνεχίζεται ακόμη στο Ισραήλ.
Όσον αφορά στο νέο αυτό βιβλίο ο McGirk σημειώνει ότι μία από τις αρετές του είναι ότι η συγγραφέας του αποφεύγει τις ακρότητες, οι οποίες χαρακτήρισαν τα κείμενα που γράφηκαν μέχρι από υποστηρικτές και πολέμιους και προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες παρουσιάζοντας με χιούμορ τα γεγονότα.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο στο περιοδικό, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του Svensk exegetisk arsbok

Στο νέο τεύχος του Svensk exegetisk arsbok 73 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

  • Elgvin, Torleif, "Sixty years of Qumran research : implications for biblical studies", 7-28
  • Mutius, Hans G. von, "Non-masoretic texts from the Pentateuch in the Midrash ha-Gadol", 29-37
  • Christiansen, Ellen J., "Election as identity term in 1 Peter with a view to a Qumran background", 39-64
  • Gerhardsson, Birger, "Bekännelsetexten Shema i urkristendomen", 65-86
  • Magnusson, Jörgen, "Gudsrikets ekonomi", 87-99
  • Pettersson, Per, "'Charis' och reciprocitet i 2 Kor 8-9", 101-121
  • Mitternacht, Dieter, "Historisk och annan kunskap om Jesus : om Benedikt XVIs ambition att övervinna den historisk-kritiska metodens begränsningar", 123-141
  • Olsson, Birger, "Att läsa Bibeln tillsammans med de döda : om svensk receptionskritik pa 2000-talet", 143-159
  • Scheuer, Blazenka, "Jesaja 53 och den lidande tjänaren", 161-173
  • Holmstrand, Jonas, "Aposteln Paulus bön i Nag Hammadi", 175-197

Συνέδριο της ETS

Η Evangelical Theological Society οργανώνει το φετινό της συνέδριο στην Providence, Ri, στο διάστημα 19-21 Νοεμβρίου 2008. Δίνουμε εδώ τη διεύθυνση του προγράμματος του συνεδρίου για όσους θα ήθελαν να πληροφορηθούν ποια θέματα είναι αυτά που θα απασχολήσουν τους συνέδρους στις φετινές συνεδρίες. Μολονότι βέβαια δεν είναι πάντα εύκολο κανείς να παρίσταται σε τέτοιες ενδιαφέρουσες συναντήσεις, είναι καλό να ενημερώνεται για τις εξελίξεις στο χώρο της θεολογικής επιστήμης και ειδικότερα των βιβλικών σπουδών.
Για να βρεθείτε στο πρόγραμμα, πατήστε εδώ.

Το συνοπτικό πρόβλημα

Ο Mark Goodacre συνεχίζοντας τη σειρά άρθρων σχετικών με την χρονολόγηση των βιβλίων της Κ.Δ. δημοσίευσε χθες ένα άρθρο σχετικά με το συνοπτικό πρόβλημα, όπου υποστηρίζει με παραδείγματα ότι η σειρά είναι Μάρκος - Ματθαίος - Λουκάς. Θέτει επίσης δύο ακόμη θέματα α) πόσο γνώριζε ο συγγραφέας του κατά Ιωάννην τους συνοπτικούς και β) εάν ο συγγραφέας του αποκρύφου ευαγγελίου του Θωμά γνώριζε τους συνοπτικούς.
Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008

Επαναλειτουργία της ιστοσελίδας Bible and Interpretation

Από το ιστολόγιο του Jim West πληροφορούμαστε την επαναλειτουργία της ιστοσελίδας Bible and Interpretation. H ιστοσελίδα αυτή έχει ως σκοπό την ανάρτηση ειδήσεων σχετικών με τις βιβλικές σπουδές.
Από τα πρόσφατα αναρτημένα άρθρα της χρήσιμης αυτής ιστοσελίδας αναφέρουμε εδώ τώρα δύο.
O Jim West συζητά τη χρησιμότητα του διαδικτύου ως πηγής αξιόπιστων πληροφοριών βιβλικού ενδιαφέροντος. Διαπιστώνει την έλλειψη ακαδημαϊκών και έγκυρων σελίδων στο διαδίκτυο και προτείνει στους ακαδημαϊκούς ερευνητές: α) να δημιουργήσουν ιστοσελίδες με δικό τους υλικό και με υλικό από άλλες ιστοσελίδες, β) να "στήσουν" το δικό τους ιστολόγιο με υλικό σχετικό με τις βιβλικές σπουδές και γ) να συμμετέχουν ενεργά σε διαδικτυακούς κύκλους συζήτησης (για αυτούς θα έχουμε μία ανάρτηση με πληροφορίες στις επόμενες μέρες)

Το δεύτερο άρθρο είναι του John Granger Cook, The Reaction to the Bible in Paganism
O J.G. Cook παρατηρεί στην αρχή του άρθρου του ότι μία από τις σχετικά παραμελημένες περιοχές έρευνας στην ιστορία αποδοχής της Βίβλου είναι η επίθεση των εθνικών φιλοσόφων εναντίον της Βίβλου κατά τα χριστιανικά χρόνια. Μολονότι ο εθνικός κόσμος φαίνεται ότι γνώριζε τη μετάφραση των Ο' ήδη πριν την έλευση του Χριστιανισμού η χρήση της από τους απολογητές οδήγησε τους εθνικούς φιλοσόφους σε μία βαθύτερη μελέτη της. Επιτέθηκαν εναντίον της μετάφρασης των Ο' μέσα στο πλαίσιο μίας γενικότερης επίθεσης εναντίον του Χριστιανισμού. Κάποια από τα ζητήματα που έθεσαν (π.χ. χριστολογία, μονοθεϊσμός κτλ) εξακολουθούν να είναι κεντρικά θέματα στο σύγχρονο διάλογο του Χριστιανισμού με τις άλλες θρησκείες.

Μία ιστοσελίδα για την ελληνιστική κοινή και το κείμενο της Κ.Δ.

Από το συνάδελφο επίκ. καθηγ. της Θεολογικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών κ. Χ. Καρακόλη έχουμε την πληροφορία για μία πολύ ενδιαφέρουσα σελίδα, με το όνομα OpenText.org στην οποία μπορεί κανείς να βρει εργαλεία γλωσσολογικής και φιλολογικής ανάλυσης κειμένων της ελληνιστικής κοινής. Ήδη σε μορφή PDF έχουν αναρτηθεί οι γραμματικές και συντακτικές αναλύσεις διαφόρων κειμένων της Κ.Δ. (στο μενού texts - samples) καθώς και πολύ ενδιαφέροντα άρθρα των S. Porter, R. K. Tan, A.W. Pitts κ.ά. (στο μενού Resources - articles).
Για να βρεθείτε στην ενδιαφέρουσα σελίδα, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του JThS

Στο νέο τεύχος του Journal of Theological Studies 59:2 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Dirk Büchner, "Boshet in Jeremiah 3:24: Disenfranchisement and the Role of the Goddess in Seventh-century Judah ", 478-499
Στο άρθρο αυτό γίνεται μία προσπάθεια παρουσίασης της σύγχρονης έρευνας σε θέματα που αφορούν στο συγκεκριμένο προφητικό κείμενο. Επικεντρώνεται στην υλικοπολιτιστική μελέτη του αγροτικού πληθυσμού κατά την ύστερη περίοδο της μοναρχίας και στην κοινωνιολογική μελέτη της επίσημης και της λαϊκής θρησκείας.

Michael L. Satlow,
"Philo on Human Perfection ", 500-519

Στο άρθρο, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, εξετάζονται οι ιδέες του Φίλωνα περί τελειότητας: ποιες ποιότητες / δράσεις συνιστούν μία "τέλεια" ζωή και πώς πρέπει να ζήσει κανείς για να την επιτύχει. Το πρότυπο αυτής της ζωής για τον Φίλωνα είναι ο Μωυσής. Καθώς όμως η μίμηση του δικού του παραδείγματος είναι σχεδόν ανέφικτη, ο Φίλωνα προβάλει τρεις άλλες μορφές-πρότυπα: τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ. Η καθεμιά εκπροσωπεί κι έναν ιδιαίτερο δρόμο τελειότητας: ο Αβραάμ τον φιλοσοφικό βίο, ο Ισαάκ τη φυσική τελειότητα και ο Ιακώβ την τελειότητα μέσα από τις πράξεις δικαιοσύνης. Για τον Φίλωνα οι Εσσαίοι και οι Θεραπευταί εκπροσωπούν δύο ιστορικές κοινότητες, που προσπάθησαν να εφαρμόσουν κάποιον από τους παραπάνω τρόπους επίτευξης της τελειότητας: οι Εσσαίοι αυτόν του Ιακώβ και οι Θεραπευταί αυτόν του Αβραάμ. Ο Φίλων επίσης εξετάζει τους τρόπους που θα μπορούσε να επιλέξει ο κάθε κοινός θνητός για να επιτύχει την τελειότητα.

Peter M. Head,
"Five New Testament Manuscripts: Recently Discovered Fragments in a Private Collection in Cambridge", 520-545

Τα χειρόγραφα, τα οποία παρουσιάζονται περιέχουν τα εξής κείμενα: Λκ 5 και 7, Ρωμ 8, Μκ 4, Ιω 5 και Μκ 2 και 3. Επίσης παρέχονται φωτογραφίες των χειρογράφων.

Cherryl Hunt, David G. Horrell, and Christopher Southgate,
"An Environmental Mantra? Ecological Interest in Romans 8:19–23 and a Modest Proposal for its Narrative Interpretation", 546-579

Το Ρωμ 8,19-23 είναι ένα κείμενο που συχνά χρησιμοποιείται από την οικολογική θεολογία, που αναζητά βιβλικά ερείσματα για υποστηρίξει μία θετική στάση απέναντι στη δημιουργία. Ωστόσο πολύ λίγα έχουν γίνει ως τώρα στην κατεύθυνση λεπτομερούς ανάλυσης της περικοπής και σύνδεσής της με την οικολογική θεολογία και ηθική. Η παρούσα μελέτη ξεκινά παρουσιάζοντας το οικολογικό ενδιαφέρον της συγκεκριμένης περικοπής και προτείνει την αφηγηματολογική ανάλυση ως εκείνην τη στρατηγική ερμηνευτικής προσέγγισης του κειμένου που θα συμβάλλει στην επίτευξη του παραπάνω στόχου.

Dieter T. Roth,
"Matthean Texts and Tertullian's Accusations in Adversus Marcionem", 580-597
Ο συγγραφέας προσπαθεί να εξηγήσει, γιατί ο Τερτυλλιανός κατηγορεί τον Μαρκίωνα ότι αφαίρεσε τμήματα του κατά Λουκάν παρουσιάζει ως τέτοια κάποια κείμενα του Ματθαίου. Προτείνει ως εξήγηση ότι εκτός από μία φορά, όπου ο Τερτυλλιανός φαίνεται να μη θυμάται καλά, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις αντιμετωπίζει τα τέσσερα ευαγγέλια ως ένα κοινό "ευαγγέλιο" κι επομένως ότι η κριτική του εναντίον του Μαρκίωνα ξεκινά από το ότι εκείνος αμφισβήτησε το κατά Ματθαίον.

Darrell D. Hannah,
"The Four-Gospel ‘Canon’ in the Epistula Apostolorum ", 598-633
Ο κανόνας των τεσσάρων ευαγγελίων μαρτυρείται σαφώς για πρώτη φορά από τον Ειρηναίο στη δεκαετία του 180, αλλά εμμέσως και από τους Κλήμεντα Αλεξανδρείας, Τατιανό, κατάλογο Muratori. Η μαρτυρία της Epistula Apostolorum επιτρέπει να τοποθετήσουμε τη δημιουργία του καταλόγου των 4 ευαγγελίων ήδη από στα 140.

Keith Bodner,
"Mouse Trap: A Text-Critical Problem with Rodents in the Ark Narrative", 634-649
Ο συγγραφέας εξετάζει τις διαφορές εκδοχές του ελληνικού και μασωριτικού κειμένου για το 1 Σαμ 5-6 τονίζοντας την ιδιαίτερη φιλολογική αξία που έχει η καθεμιά από αυτές.

Robert D. Miller, II,
"When Pharaohs Ruled: On the Translation of Judges 5:2", 650-654
Το Άσμα της Δεββώρα υπήρξε μεταφραστικό πρόβλημα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στο σύντομο αυτό άρθρο προτείνεται μία νέα απόδοση που λύνει το πρόβλημα της πιθανής άγνοιας των Ισραηλιτών για την αιγυπτιακή κυριαρχία της Παλαιστίνης στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού και στην Πρώιμη του Σιδήρου.

Tchavdar S. Hadjiev,
"The Context as Means of Redactional Reinterpretation in the Book of Amos", 655-668
Ο συγγραφέας εξετάζει πώς το νόημα των προφητικών λόγων άλλαξε σημασία, όταν αποκόπηκε από την αρχική ιστορική του συνάφεια και έγινε τμήμα ενός προφητικού βιβλίου. Παρουσιάζει δύο παραδείγματα από το βιβλίο του Αμώς (3,12 και 9.9-10).

Tyler J. VanderWeele,
"Some Observations Concerning the Chiastic Structure of the Gospel of Matthew ", 669-673
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι στα Μτ 8-9 και 21-22 περιλαμβάνονται τρεις τριάδες κάθε φορά (3 θαύματα, 3 παραβολές, τρεις συμβολικές πράξεις). Η παρουσία αυτών των χιαστικών σχημάτων στα συγκεκριμένα κεφάλαια στηρίζει την άποψη ότι το κατά Ματθαίον έχει χιαστική δομή.

J. K. Elliott,
"Four New Papyri Containing the Fourth Gospel and their Relevance for the Apparatus Criticus", 674-678

Esther Yue L. Ng,
"Mirror Reading and Guardians of Women in the Early Roman Empire ", 679-695
Οι ρωμαϊκοί νόμοι, οι επιγραφές και οι πάπυροι βεβαιώνουν ότι η κηδεμονία των γυναικών ήταν μία πραγματικότητα στη ζωή των γυναικών της Ρώμης και του ανατολικού τμήματος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Γυναίκες ωστόσο που ήταν μητέρες τριών παιδιών μπορούσαν να απαλλαχθούν της κηδεμονίας βάσει το ius iberorum. Αυτή η πρακτική μαρτυρείται επιγραφικά και παπυρολογικά. Ο συγγραφέας συνδέει αυτήν την πραγματικότητα με την έκκληση του Ιγνατίου προς τον Πολύκαρπο να μην αγνοήσει τις χήρες, αλλά να είναι ο προστάτης τους. Δε θεωρεί ότι είναι μέσα στο πνεύμα της νομικής κηδεμονίας αλλά έκφραση της κατανόησης του επισκόπου προς το ποίμνιό του.

Το νέο τεύχος του Adamantius

Στο νέο τεύχος του περιοδικού Αdamantius 14 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα με θέματα σχετικά με τον Φίλωνα τον Αλεξανδρέα και την Κ.Δ.:
  • Calabi, Francesca, "'Eremia' : il deserto di Filone Alessandrino", 9-23
  • Alesse, Francesca, "La sabbia e la materia : una polemica filosofica di Filone", 24-30
  • Mazzanti, Angela M., "L'Egitto e il deserto: la dispersione e l'aggressione all'anima : note a "Legum allegoriae" II, 84-87", 31-38
  • Hadas-Lebel, Mireille, "Le désert lieu de la parole", 39-42
  • Badilita, Smaranda, "Retraite au désert et solitude du prophète chez Philon", 43-51
  • Gusella, Laura, "Il deserto dei Terapeuti a confronto con quello di Esseni e Qumranici", 52-66
  • Starobinski-Safran, Esther, "Le thème du désert dans le Midrach et chez Philon d'Alexandrie", 67-78
  • Boulnois, Marie O., "L'élection d'Israël et la grâce offerte à tous : l'exégèse de Romains 9-11 selon Cyrille d'Alexandrie", 267-286
  • Tripaldi, Daniele, "Il genere letterario dell'Apocalisse di Giovanni : introduzione allo stato della ricerca (1986-2003)", 352-377

Απολογητική και αιρέσεις χθες και σήμερα

Στο Forum της SBL έχει αναρτηθεί η εισήγηση του Tony Burke, που διαβάστηκε στη συνάντηση της SBL το καλοκαίρι (2008). Θέμα της είναι η σύγκριση των μεθόδων απολογητικής και αντιμετώπισης αιρέσεων στην αρχαιότητα και σήμερα καθώς και η παρουσίαση των σύγχρονων τάσεων όσον αφορά στην ερμηνεία του προσώπου του Ιησού. Ανάμεσα στα άλλα μνεία γίνεται του αποκρύφου ευαγγελίου του Ιούδα καθώς και του μυθιστορήματος του Dan Brown, Da Vinci Code.
Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008

Χρονολόγηση των παύλειων επιστολών

Ο Marc Goodacre έχει αναρτήσει σήμερα στο ιστολόγιό του μία ενδιαφέρουσα παρουσίαση του τρόπου χρονολόγησης των παύλειων επιστολών και προτείνει μια χρονολογική σειρά και ειδικότερα για την προς Γαλάτας και την Α΄ Κορινθίους. Επίσης με βάση τη νέα χρονολόγηση θέτει μία σειρά από ερωτήματα που προκύπτουν. Για να διαβάσετε το σύντομο κείμενό του, πατήστε εδώ.

Ένα άρθρο για τον μονοθεϊσμό του Ισραήλ

Στο ιστολόγιό του ο Antonio Lombatti ανάρτησε σήμερα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της καθηγ. της ιστορίας της αρχαίας Εγγύς Ανατολής Chiara Peri σχετικού με τον μονοθεϊσμό στον αρχαίο Ισραήλ:

"The Construction of Biblical Monotheism: an Unfinished Task", Scandinavian Journal for the Study of the Old Testament 19 (2005), 135-142

Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

Ένας ναός της εποχής του Αυγούστου στο Άκτιο

Στη σημερινή έκδοση της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ διαβάζουμε το δημοσίευμα της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ για την ανασκαφή ναού του Απόλλωνα, ο οποίος πιθανότατα είναι σύγχρονος με την ίδρυση της Νικόπολης και την ανέγερση του Μνημείου της νίκης του Αυγούστου επί του Αντωνίου. Η μάχη στο Άκτιο 31 π.Χ. είναι από τα σημαντικότερα γεγονότα της αρχαίας ιστορίας, καθώς με την ήττα του Μ. Αντωνίου ο Αύγουστος εδραίωσε την εξουσία του και έγινε ο πρώτος αυτοκράτορας του ρωμαϊκού κράτους, μοναδικός κύριος της οικουμένης και εγγυητής της ειρήνης για όλον τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Οι ιδέες αυτές προπαγανδίστηκαν μέσα από νομίσματα του Αυγούστου, μέσα από έργα τέχνης και οικοδομήματα αλλά και διάφορες θρησκευτικοπολιτικές κινήσεις με ιδιαίτερα συμβολικό περιεχόμενο (όπως για παράδειγμα η ίδρυση της πόλης της Νικόπολης, η οποία ήταν ζωντανό μνημείο-πόλη της Νίκης του Αυγούστου). Ο ναός του Απόλλωνα, τον οποίο φαίνεται να έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, συνδέεται άμεσα με αυτήν τη νίκη του Αυγούστου, καθώς, σύμφωνα με τους Ρωμαίους ιστορικούς Σουητώνιο και Δίωνα Κάσσιο, ο Αύγουστος φρόντισε να κτίσει επάνω στον προϋπάρχοντα αρχαίο ναό του θεού ένα νέο κτίσμα σε ανάμνηση της νίκης του. Είναι άλλωστε γνωστή η σχέση του Αυγούστου με το θεό του φωτός και της μουσικής, την οποία αναφέρει και ο Βιργίλιος αλλά και η οποία πιστοποιείται από μία σειρά εικαστικών έργων και παραστάσεων επί νομισμάτων της εποχής του πρώτου αυτοκράτορα.
Για να διαβάσετε την ηλεκτρονική έκδοση του δημοσιεύματος, πατήστε εδώ.
(Φωτ. Δηνάριο του 16 π.Χ. Απόλλων κιθαρωδός επάνω σε βωμό. Η επιγρ. του νομίσματος αναφέρεται στη ναυμαχία του Ακτίου ACTIO APOLLINI. Νομισματική Συλλογή Μονάχου)

Το νέο τεύχος του JBL

Στο νέο τεύχος του Journal of Biblical Literature δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:
  • Westbrook, Raymond -Lewis, Theodore J., "Who led the scapegoat in Leviticus 16:21?", 417-422
  • Wright, Jacob L., "Warfare and wanton destruction : a reexamination of Deuteronomy 20:19-20 in relation to ancient siegecraft", 423-458
  • Vedeler, Harold T., "Reconstructing meaning in Deuteronomy 22:5 : gender, society, and transvestitism in Israel and the ancient Near East", 459-476
  • Kim, Yoo K., "In search of the narrator's voice : a discourse analysis of 2 Kings 18:13-16", 477-489
  • Guillaume, Philippe, "Dismantling the deconstruction of Job", 491-499
  • Jauhiainen, Marko, "Turban and crown lost and regained : Ezekiel 21:29-32 and Zechariah's Zemah", 501-511
  • Roth, Dieter T., "Marcion's Gospel and Luke : the history of research in current debate", 513-527
  • Kiley, Mark, "Three more fish stories (John 21:11)", 529-531
  • Nasrallah, Laura S., "The Acts of the Apostles, Greek cities, and Hadrian's panhellenion", 533-566
  • Garlington, Don, "Paul's "partisan ek" and the question of justification in Galatians", 567-589
  • Kazen, Thomas, "The christology of early Christian practice", 591-614

Ένα νέο βιβλίο για τις θρησκείες των σημιτικών φύλων

Από το ιστολόγιο Awilum πληροφορούμαστε για την έκδοση ενός ογκώδους δίτομου έργου σχετικά με τη μυθολογία και τις θρησκείες των δυτικών σημιτικών λαών:

Lete G. del Olmo, Mythologie et Religion des Sémites Occidentaux
Vol. I: Ebla, Mari.
Vol. II: Émar, Ougarit, Israël, Phénicie, Aram, Arabie
(Orientalia Lovaniensia Analecta, 162)
Peeters 2008
ISBN: 978-90-429-1897-9
160 ευρώ

Ο συγγραφέας παρουσιάζει το μωσαϊκό των θρησκειών και μυθολογιών των διαφόρων σημιτικών λαών στο δυτικό τμήμα της αρχαίας Εγγύς Ανατολής και τονίζει τη συνέχεια μεταξύ τους καθώς και τη σχέση τους με εκείνες των υπολοίπων σημιτικών λαών. Ταυτόχρονα αναδεικνύει την εξέλιξη των θρησκευτικών αντιλήψεων και συμβόλων, την επίδραση που αυτές άσκησαν στους ανατολικούς σημιτικούς λαούς και τη διατήρηση συγκεκριμένων ιδεών και συμβόλων στο σημιτικό ιουδαιο-ισλαμικό κόσμο αργότερα. Ένα από τα δυνατά σημεία του έργου είναι η παρουσίαση πηγαίου υλικού στο μεγαλύτερο μέρος του ανέκδοτου μέχρι σήμερα.
Για να διαβάσετε τον πίνακα περιεχομένων των δύο τόμων, πατήστε εδώ.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008

Η νέα ηλεκτρονική έκδοση του RBL

Αναρτήθηκε στο διαδίκτυο η νέα έκδοση του περιοδικού βιβλικοκρισίας / βιβλιοπαρουσίασης μελετών με βιβλικό περιεχόμενο Review of Biblical Literature (13/10). Για να διαβάσετε τη βιβλιοκρισία που σας ενδιαφέρει, πατήστε επάνω στον τίτλο του βιβλίου.

Γυναίκα και Παλαιά Διαθήκη

Ο καθηγητής Claude Mariottini σε μία σειρά από σύντομα άρθρα στο ιστολόγιό του παρουσιάζει τη θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία του αρχαίου Ισραήλ βάσει των παλαιοδιαθηκικών κειμένων.
Για να διαβάσετε τις δύο μέχρι τώρα αναρτήσεις της σειράς, πατήστε στους παρακάτω τίτλους:

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2008

Το νέο τεύχος DSD

Στο νέο τεύχος του Dead Sea Discoveries 15:3 (2008), 315-339 δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Molly M. Zahn, "The Problem of Characterizing the 4QReworked Pentateuch Manuscripts: Bible, Rewritten Bible, or None of the Above?", 315-339

Στο άρθρο εξετάζεται το πρόβλημα, εάν τα πέντε χειρόγραφα, που έχουν ονομασθεί ως 4QReworked Pentateuch (4Q158, 4Q364-367), θα πρέπει να θεωρηθούν εξωβιβλικά κείμενα ή απλά αναπτύξεις βιβλικών κειμένων. Καθώς και στους δύο τύπους κειμένων έχουμε παρόμοιες μορφές επεξεργασίας πρηγούμενου υλικού τα χειρόγραφα 4QRP δε μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Κάποια άλλα κριτήρια (φιλολογικό ύφος, θέμα κτλ.) ίσως μπορούν να λύσουν το πρόβλημα, ο αποσπασματικός όμως χαρακτήρας των συγκεκριμένων κειμένων αποκλείει μία σίγουρη απάντηση στο ερώτημα.

Ryan E. Stokes,
"The Throne Visions of Daniel 7, 1 Enoch 14, and the Qumran Book of Giants (4Q530): An Analysis of Their Literary Relationship", 340-358
Στο Δαν 7,9-10, ο προφήτης περιγράφει το όραμα του ουράνιου θρόνου του Θεού. Σύμφωνα με τους περισσότερους ερμηνευτές το όραμα του Δανιήλ φιλολογικά εξαρτάται από τις υποθετικά πιο απλοϊκές οράσεις στα 1 Ενώχ και Βιβλίο των Γιγάντων που βρέθηκαν στο Κουμράν. Κάποιες όμως αποκλίσεις μεταξύ αυτών των παραδόσεων υπαινίσσονται ότι το 1 Ενώχ 14 στηρίζεται στην περιγραφή ενός οράματος παρόμοια με αυτήν που υπάρχει στο Δαν 7. Το Βιβλίο των Γιγάντων και το Δαν, από την άλλη, φαίνεται να στηρίζονται σε μία κοινή παράδοση, την οποία την αξιοποιούν με διαφορετικό τρόπο.

Matthew Thiessen,
"4Q372 1 and the Continuation of Joseph's Exile", 380-395
Έχει υποστηριχθεί ότι το 4Q372 1 περιέχει μια πολεμική εναντίον των Σαμαριτών και του ναού τους στο Γαριζίν. Μολονότι οι Σαμαρίτες αναφέρονται σε αυτό το κείμενο, η παρουσία τους δηλώνει στις νότιες φυλές που έχουν αποκατασταθεί ότι ουσιαστικά η αποκατάστασή τους δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Εφόσον οι βόρειες φυλές που εκπροσωπούνται από τον Ιωσήφ παραμένουν σε ξένες χώρες, η υπόσχεση σωτηρίας στο Δτν 32 δεν μπορεί να εκπληρωθεί. Αντίθετα με τις φυλές του Νότου, που μπορεί να θεωρούν μαζί με το Ψα 78 ότι ο Θεός απέρριψε τον Ιωσήφ, το 4Q372 1 δηλώνει ότι η τύχη του Νότου είναι άμεσα συνδεδεμένη με εκείνην του Ιωσήφ.

Καινή Διαθήκη και κοινωνικορητορική ερμηνεία

Για όσους ενδιαφέρονται για τη συγκεκριμένη ερμηνευτική προσέγγιση των κειμένων της Κ.Δ. (Socio-rhetoric method), ο καθ. Victor K. Robbins έχει αναρτήσει στη σελίδα του μία σειρά από πρόσφατα άρθρα του (2004-2007) σε αρχεία pdf. Για να διαβάσετε ή να "κατεβάσετε" όποιο σας ενδιαφέρει, πατήστε επάνω στον τίτλο του.