Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015

Λκ 15,11-32 / Lk 15:11-32

Το αυριανό ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι η γνωστή Παραβολή του Ασώτου, όπως επικράτησε στην εκκλησιαστική γλώσσα και στη γλώσσα της ερμηνείας να ονομάζεται. Εξαιρετικά αγαπητή και με βαθιά θεολογικά νοήματα η ιστορία του πατέρα, που είχε δυο γιους, εξακολουθεί να συγκινεί τον κάθε ακροατή για διαφορετικούς ίσως κάθε φορά λόγους. Η παραβολή έχει ερμηνευθεί εκτενέστατα από την αρχαία Εκκλησία μέχρι σήμερα. Σε αυτήν την ανάρτηση θα γίνει μια προσπάθεια να διερευνηθούν τα παρακάτω ερωτήματα: Ποιο είναι τελικά το κεντρικό πρόσωπο της παραβολής; Είναι τελικά άδικη η αγανάκτηση του μεγάλου γιου και γιατί ο πατέρας ουσιαστικά τον ελέγχει για τη στάση του; Τι αντιπροσωπεύουν τα διάφορα πρόσωπα της παραβολής; Ποιος είναι τελικά ο σκοπός που ο Ιησούς είπε, κι ο Λουκάς στη συνέχεια περιέλαβε στο ευαγγέλιό του, αυτήν την ιστορία;

Συνάφεια 
Η παραβολή προέρχεται από το ιδιαίτερο υλικό του Λουκά και παρατίθεται στην ενότητα του ταξιδιού του Ιησού από τη Γαλιλαία στην Ιερουσαλήμ, η οποία καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα του κατά Λουκάν. Η μικροσυνάφειά της (κεφ. 15) είναι μία μικρή συλλογή τριών παραβολών που ως θέμα τους έχουν την εύρεση χαμένων πραγμάτων (κι εδώ ενός προσώπου) και την χαρά που αυτή προκαλεί σε όσους συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στην αναζήτηση. Η σύνδεση της παραβολής του Ασώτου, η οποία είναι η τελευταία στη σειρά κι αποτελεί την κορύφωση της τριπλής αφήγησης, με τις δύο προηγούμενες (του χαμένου προβάτου και της χαμένης δραχμής) γίνεται με ποικίλους τρόπους, έτσι ώστε να είναι προφανής: α) κι οι τρεις παραβολές έχουν τους ίδιους αποδέκτες, δηλ. τους γραμματείς και τους Φαρισαίους (σε αντίθεση προς τα κεφ. 14 και 16, όπου οι αποδέκτες είναι οι μαθητές), β) και στις τρεις γίνεται λόγος για απώλεια ("ἀπόλλυμι"), εύρεση ("εὑρίσκω") αλλά για τη χαρά της εύρεσης ("χαίρω", "εὐφραίνομαι") και γ) κι οι τρεις ακολουθούν σε γενικές γραμμές την ίδια δομή: στην αρχή περιγράφεται η απώλεια, στη συνέχεια η χαρά της εύρεσης και τέλος η μετοχή των άλλων σε αυτήν την χαρά.

Δομή και χαρακτήρες
Μία τριμερής διαίρεση της παραβολής (αντί της διμερούς που συνήθως προτιμούν οι ερμηνευτές) αναδεικνύει σαφέστερα τον ρόλο των χαρακτήρων της ιστορίας και συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της παραβολής. Έτσι η αφήγηση μπορεί να διαιρεθεί ως εξής: α) μετά την εισαγωγή (στ.11) το πρώτο μέρος περιγράφει τη συμπεριφορά και τις περιπέτειες του μικρού γιου (στ. 12-20α), β) το δεύτερο μέρος περιγράφει την αντίδραση του πατέρα, όταν βλέπει το μικρό γιο να επιστρέφει (στ. 20β-24) και, τέλος, γ) το τρίτο μέρος περιγράφει την αντίδραση του μεγάλου γιου στην απόφαση του πατέρα να δεχτεί το μικρό γιο πίσω και να γιορτάσει για αυτό. Τρία είναι τα κύρια πρόσωπα της ιστορίας, ο πατέρας κι οι δυο γιοι του (και φυσικά υπάρχουν κι άλλα πρόσωπα που απλά αναφέρονται ή εμφανίζονται σε δεύτερο πλάνο, όπως οι δούλοι του πατέρα ή οι φίλοι κι ο εργοδότης του ασώτου). Ουσιαστικά, όπως και σε άλλες παραβολές (βλ. π.χ. την παραβολή του Τελώνη και Φαρισαίου) έχουμε κι εδώ ένα δραματικό τρίγωνο τριών προσώπων (πατέρας, μικρός γιος και μεγάλος γιος), όπου οι δύο γιοι συγκρίνονται μεταξύ τους βέβαια, ποτέ όμως δεν βρίσκονται στην ίδια σκηνή μαζί ούτε μιλά ο ένας απευθείας στον άλλον. Αντίθετα, το πρόσωπο που εμφανίζεται και στα τρία μέρη της ιστορίας είναι ο πατέρας, ο οποίος διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο πάντοτε. Ο πατέρας δίνει την περιουσία στο μικρό γιο κι είναι εκείνος τον οποίο σκέφτεται ο άσωτος, όταν φτάνει στα όρια της απελπισίας, είναι εκείνος πάλι που θα τρέξει να δεχτεί τον μικρό γιο χωρίς να περιμένει πρώτα να ακούσει το αίτημά του για συγχώρηση κι είναι πάλι εκείνος που θα απευθύνει στον μεγάλο γιο κάλεσμα συμμετοχής στη χαρά και συμφιλίωσης. Είναι προφανές ότι εκείνος δίνει τη λύση, εκείνος βρίσκει, δέχεται, χαίρεται και προσκαλεί όλους να συμμετάσχουν στη χαρά του. Το ότι είναι το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας το ενισχύει επίσης ο παραλληλισμός (μέσα από την παράλληλη οργάνωση των τριών αφηγήσεων του κεφαλαίου και το κοινό λεξιλόγιο) με τα κεντρικά πρόσωπα των δύο προηγουμένων παραβολών (τον ποιμένα και τη γυναίκα), αλλά και το γεγονός ότι ο πατέρας είναι σαφώς το κύριο πρόσωπο στο μεσαίο μέρος της παραβολής και, τέλος, ότι εισάγεται στην ιστορία με τη φράση "ἄνθρωπός τις", μία φράση, την οποία ο Λκ χρησιμοποιεί συχνά για να εισάγει τον πρωταγωνιστή στις ιστορίες που αφηγείται (βλ. 12,16· 14,16 κ.ά.). 

Το ιστορικό υπόβαθρο
Η διερεύνηση του ιστορικού υπόβαθρου της ιστορίας μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τόσο το παράπτωμα του μικρού γιου όσο και την αντίδραση του μεγάλου. Σύμφωνα με τα ιουδαϊκά έθη οι γιοι έμεναν στο σπίτι του πατέρα και τον κληρονομούσαν μετά το θάνατό του (σε αντίθεση με τις κόρες που παντρεύονταν κι έφευγαν στο νέο τους σπιτικό). Έτσι η απαίτηση του μικρού γιου να του δώσει ο πατέρας το μερίδιο που του αναλογεί, ισοδυναμεί με τη διάρρηξη των σχέσεών του με τον πατέρα. Χωρίς βέβαια ο γιος να ζητά από τον πατέρα να πεθάνει (συνέπεια του οποίου θα ήταν η απόδοση της κληρονομιάς), ουσιαστικά αυτό προϋποθέτει. Όσον αφορά στην κατανομή της κληρονομιάς (το οποίο υπονοεί η φράση "τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας"), αυτή οριζόταν από τον ιουδαϊκό νόμο ως εξής:  ο μεγάλος γιος έπαιρνε δυο μερίδια από την περιουσία, ενώ οι υπόλοιποι γιοι μόνο ένα (στην περίπτωση των δυο γιων της ιστορίας, επομένως, η περιουσία θα χωριζόταν σε τρία μέρη, ο πρώτος θα έπαιρνε δύο μέρη κι ο δεύτερος ένα μέρος). Με βάση τα παραπάνω είναι προφανές ότι ο μικρός γιος πράττει αντίθετα προς όσα αναμενόταν ως αποδεκτή συμπεριφορά ενός γιου προς τον πατέρα· φέρεται με ασέβεια και με αχαριστία διακόπτει τις σχέσεις του με αυτόν. Από την άλλη, ο μεγάλος γιος φέρεται απόλυτα ορθά, με σεβασμό προς τον πατέρα και προς τις κοινωνικές απαιτήσεις της εποχής· δεν εγκαταλείπει τον πατέρα, αλλά μένει και τον υπηρετεί με αφοσίωση και αγόγγυστα. Όσα πλέον απομένουν από την πατρική περιουσία ανήκουν σε εκείνον, αφού ο μικρός κατασπατάλησε το δικό του μερίδιο. Αυτά τα δεδομένα, τα οποία υπενθυμίζει ο μεγάλος γιος, τα αναγνωρίζει κι ο πατέρας στην απάντηση του προς εκείνον. Είναι λοιπόν πιθανόν η συμπάθεια του ακροατηρίου του Ιησού να ήταν με τον μεγάλο γιο κι η στάση του πατέρα μετά την επιστροφή του μικρού γιου προκαλεί την δίκαιη απορία και έκπληξη, ένα στοιχείο που συχνά συναντούμε στις παραβολές. Ο πατέρας τρέχει και προλαβαίνει τον μικρό γιο - πριν ακόμη εκείνος πει όσα είχε σκεφτεί - και τον ασπάζεται, τον αντιμετωπίζει δηλαδή ως ίσο με εκείνον, κάτι που στη συνέχεια επιβεβαιώνεται κι από τις εντολές που δίνει στους δούλους (το δακτυλίδι είναι σύμβολο εξουσίας και κυριότητας). Επιπλέον, η δικαιολογημένη αγανάκτηση του μεγάλου γιου είναι αποδεκτή από τον πατέρα. Ζητά όμως από εκείνον να κάνει ένα βήμα πέρα από αυτήν και να μοιραστεί τη χαρά του ότι πλέον έχει στο σπίτι του και τα δυο του παιδιά κι ότι ο ένας μάλιστα είχε χαθεί και ξαναβρέθηκε. Έτσι κι εδώ πάλι είναι προφανές το στοιχείο της αντιστροφής.

Ο συμβολισμός των προσώπων 
Η συνάφεια της παραβολής εύκολα οδηγεί στην ταύτιση του πατέρα με τον Θεό. Όσον αφορά στον μεγάλο γιο, αυτός και πάλι προκύπτει από τη συνάφεια ότι ταυτίζεται με τους επικριτές του Ιησού, γραμματείς και Φαρισαίους που τηρούν το Νόμο, αισθάνονται δίκαιοι κι ενοχλούνται με τους συνομιλητές του Ιησού, ενώ ο μικρός γιος ταυτίζεται με τους αμαρτωλούς και τους τελώνες και γενικά όσους θεωρούνται χαμένοι. Η παραβολή είναι σαφώς θεοκεντρική, αν και στην πατερική γραμματεία αρκετές φορές η κίνηση του πατέρα προς τον μικρό γιο θεωρήθηκε ως υπαινιγμός της σάρκωσης του Υιού του Θεού. Οπωσδήποτε ο ανοικτός ορίζοντας των παραβολών επιτρέπει την αλληγορική ερμηνεία της παραβολής (βλ. π.χ. την ερμηνεία του Αμβροσίου Μεδιολάνων), όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε τον αρχικό συμβολισμό της παραβολής. Όπως συχνά έχει επισημανθεί, η υπερβολική εφαρμογή της αλληγορικής ερμηνείας στις παραβολές μπορεί να αποπροσανατολίσει από το πραγματικό νόημά τους. 

Ο σκοπός της παραβολής
Σωστά έχει παρατηρηθεί ότι η συγκεκριμένη ιστορία έχει πολλαπλούς σκοπούς, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους. Ο πρώτος είναι να υπογραμμίσει το μεγάλο έλεος του Θεού, που ξεπερνά την ανθρώπινη αδυναμία και αποτυχία και δέχεται τον κάθε συντετριμμένο και ταλαιπωρημένο από την αμαρτία άνθρωπο. Η άνευ όρων αγάπη του υπογραμμίζεται τόσο από το ότι ο ίδιος αναλαμβάνει πρωτοβουλία και σπεύδει ως ο πατέρας της παραβολής να δεχθεί ως γιο κι όχι ως δούλο το χαμένο παιδί του όσο και στην κατανόηση που δείχνει στον μεγάλο γιο. Ουσιαστικά για τον πατέρα κι οι δυο γιοι, ο καθένας με το δικό του τρόπο, είναι χαμένοι, ο ένας μέσα στην αμαρτωλή ζωή του κι ο άλλος στην αυτάρκειά του. Στο πατρικό του όμως σπίτι κι οι δυο έχουν θέση. Το θέμα επομένως δεν είναι τόσο η μετάνοια στην συγκεκριμένη περικοπή αλλά η αγάπη κι η ευσπλαχνία του Θεού Πατέρα. Ο δεύτερος σκοπός είναι το κάλεσμα όλων για μετοχή στη χαρά εξαιτίας της επιστροφής των αμαρτωλών (βλ. κυρίως τους στ. 23-24 και 32). Ο ευαγγελιστής εδώ χρησιμοποιεί συχνά το ρ. "εὐφραίνομαι", ρήμα που κυρίως στην ΠΔ χρησιμοποιείται σε σχέση με τον Θεό. Ο Θεός, λοιπόν, καλεί τους πάντες, να συμμετάσχουν στη δική του χαρά για την επιστροφή κάθε αμαρτωλού και στη μετοχή στο ευφρόσυνο τραπέζι της Βασιλείας του. Τέλος, η παραβολή λειτουργεί επίσης ως απάντηση του Ιησού στην κριτική την οποία δέχεται από τους παρευρισκόμενους Φαρισαίους (σε καμιά όμως περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί η παραβολή ως κριτική εναντίον αυτής της ομάδας αλλά μάλλον ως κριτική μίας συγκεκριμένης ανθρώπινης συμπεριφοράς). Η παραβολή ουσιαστικά δεν φαίνεται να έχει ανοικτό τέλος, καθώς η βούληση του πατέρα είναι προφανής και το κάλεσμα σαφές. Ωστόσο, όπως και σε κάθε άλλη παραβολή οι ακροατές καλούνται να πάρουν θέση και να αποφασίσουν αν θα δεχθούν ή όχι το κάλεσμα του πατέρα ακόμη δε και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους πίσω από τη στάση των διαφορετικών χαρακτήρων της ιστορίας. Είναι ενδιαφέρον ότι τον κάθε χαρακτήρα της ιστορίας τον χαρακτηρίζει κι ένα ιδιαίτερο ρήμα: τον πατέρα το ρ. "σπλαχνίζομαι" (στ. 20), τον μικρό γιο το ρ. "ἔρχομαι εἰς ἑαυτὸν" (στ. 17) και τον μεγάλο γιο το ρ. "ὀργίζομαι" (στ. 28). Ο κάθε αναγνώστης, επομένως, θα πρέπει να δει ποια συμπεριφορά ο ίδιος επιλέγει κι αν η καταληκτική της ιστορίας παρατήρηση του πατέρα "εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει" είναι για αυτόν προτροπή ή επίπληξη. 

Παράταση για την υποβολή εισηγήσεων στο EABS Graduate Symposium / EABS Graduate Symposium 2015: Deadline extended

Graduate Symposium 2015: Deadline extended!
New Deadline: FEBRUARY 15th, 2015.
The symposium will take place in Leuven, March 27-29, 2015.
Call for Papers
EABS is excited to announce its seventh graduate symposium, which will take place in Leuven, March 27-29, 2015. The symposium, which seeks to engender a supportive atmosphere for dialogue across a variety of biblical studies fields and subfields (Hebrew Scriptures, OT, NT, DSS, early Christianity, Septuagint studies, second temple Judaism, rabbinics, reception history, methodologies, etc.), welcomes PhD candidates and postdoctoral researchers to present on a topic related to their research area(s).

Participants may format their presentation according to their preference: paper, seminar discussion, workshop session, poster or another form.
Every abstract will be reviewed by a team of scholars who will give feedback and suggestions for improvement, if necessary. Our goal is to assist in developing the abstracts to the best possible form and encourage the authors of the best abstracts to submit them to research seminars of the EABS Annual Meeting 2015 in Cordoba and to enter their papers for the EABS Student Prize.
During the symposium each student will get 20 minutes to submit their paper which will be followed by an extended discussion. The EABS Graduate Symposium looks forward to welcoming some senior scholars, including the EABS president, Professor Reimund Bieringer (KU Leuven), who will offer feedback and share from their own experience in the field. In addition, the symposium looks forward to continuing its tradition of holding a joint session with graduate students from the University of Alberta. Besides, we have arranged for another trans-Atlantic skype session with students from Emory University!
Candidates should submit their abstracts and/or posters of no more than 300 words to students@eabs.net no later than February 15th, 2015. Please do not forget to mention the preferred format in the abstract (i.e. paper, workshop, pre-circulated paper, discussion, poster, etc.).
Participants have to be members of the EABS. The one-year membership (from Januay 1st to December 31st ) for 2015 is €10.

To βιβλίο με τους χρησμούς της Μαρίας και πάλι / The book of Mary's lots again

Στο ιστολόγιό του The Text of the Gospels ο James Snapp, Jr. έχει αναρτήσει μία αναλυτική παρουσίαση του Ευαγγελίου των χρησμών της Μαρίας για το οποίο έγινε αρκετός λόγος πρόσφατα με αφορμή την έκδοσή του από την AnneMarie Luijendijk:

Το τρέχον τεύχος του BBR / The current issue of BBR

Bulletin of Biblical Research 24:4 (2014)

  • John C. Poirier, "An Ontological Definition of "Canon"?," 457-466
  • Jason S. DeRouchie, "The Heart of Yhwh and His Chosen One in 1 Samuel 13:14," 467-490
  • Richard Whitekettle, "Like a Fish and Shrimp Out of Water: Identifying the Dāg and Remeś Animals of Habakkuk 1:14," 491-504
  • E. Ray Clendenen, "Salvation by Faith or by Faithfulness in the Book of Habakkuk?," 505-514
  • Preston M. Sprinkle, "Romans 1 and Homosexuality: A Critical Review of James Brownson's Bible, Gender, Sexuality," 515-528

Καινή Διαθήκη και πάπυροι / New Testament and papyri

Το περιοδικό Papyrologica Lupiensia είναι πλέον ελεύθερα προσβάσιμο στο διαδίκτυο. Στον τόμο 22 (2013) μεταξύ των πολλών άλλων μελετών υπάρχει και μία ενδιαφέρουσα μελέτη για την αξιοποίηση του παπυρολογικού υλικού στη μελέτη της Καινής Διαθήκης: 

Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2015

RBL 6.2.2015

Daniel I. Block, Beyond the River Chebar: Studies in Kingship and Eschatology in the Book of Ezekiel
Reviewed by Sven Petry

Reinhard Feldmeier, Power, Service, Humility: A New Testament Ethic
Reviewed by David Briones

David G. Firth, 1 and 2 Samuel: A Kingdom Comes
Reviewed by Ralph Henson

Martha Himmelfarb, Between Temple and Torah: Essays on Priests, Scribes, and Visionaries in the Second Temple Period and Beyond
Reviewed by L. Michael Morales

Cornelia Linde, How to Correct the Sacra Scriptura? Textual Criticism of the Bible between the Twelfth and Fifteenth Century
Reviewed by Jeffrey L. Morrow

Kim Lan Nguyen, Chorus in the Dark: The Voices of the Book of Lamentations
Reviewed by Charles William Miller

Jesse E. Robertson, The Death of Judas: The Characterization of Judas Iscariot in Three Early Christian Accounts of his Death
Reviewed by Lee M. Jefferson

Michael Trainor, About Earth’s Child: An Ecological Listening to the Gospel of Luke
Reviewed by C. Jason Borders

David Trobisch, A User’s Guide to the Nestle-Aland 28 Greek New Testament
Reviewed by Michael W. Holmes
Reviewed by Jan Krans

Το τρέχον τεύχος του CBQ / The current issue of CBQ

Catholic Biblical Quarterly 77:1 (2015)

  • Gary A. Anderson, "'Through Those Who Are Near to Me, I Will Show Myself Holy': Nadab and Abihu and Apophatic Theology," 1-19
  • Alison L. Joseph, "Who Is like David? Was David like David? Good Kings in the Book of Kings," 20-41 
  • Christopher Hays , "'There Is Hope for a Tree': Job’s Hope for the Afterlife in the Light of Egyptian Tree Imagery,"  42-68 
  • Sherri Brown, "What Is Truth? Jesus, Pilate, and the Staging of the Dialogue of the Cross in John 18:28-19:16a," 69-86
  • Matthew G. Whitlock, "Acts 1:15-26 and the Craft of New Testament Poetry," 87-106
  • Matthew W. Bates, "A Christology of Incarnation and Enthronement: Romans 1:3-4 as Unified, Nonadoptionist, and Nonconciliatory,"  107-127 

Το τρέχον τεύχος του JTI / The current issue of JTI

Journal of Theological Intererpretation 8:2 (2014)

  • Richard S. Briggs, "'These Are the Days of Elijah': The Hermeneutical Move from "Applying the Text" to 'Living in Its World'," 157-174
  • Angus Paddison, "Theological Interpretation and the Bible as Public Text," 175-192
  • Aaron Pidel, S.J., "Ricoeur and Ratzinger on Biblical History and Hermeneutics," 193-212
  • Aaron J. Kuecker, "'You Will Be Children of the Most High': An Inquiry into Luke's Narrative Account of Theosis," 213-228
  • F. Scott Spencer, "To Fear and Not to Fear the Creator God: A Theological and Therapeutic Interpretation of Luke 12:4–34," 229-250
  • Steven W. Tyra, "When Considering Creation, Simply Follow the Rule (of Faith): Patristic Exegesis of Romans 8:19–22 and the Theological Interpretation of Scripture," 251-274
  • Wyndy Corbin Reuschling, "The Means and End in 2 Peter 1:3–11: The Theological and Moral Significance of Theōsis," 275-286
  • James B. Pendleton, "Beyond Theological Metaphysics: Reason, Religion, and History in the Hermeneutics of Heikki Räisänen," 287-298
  • Richard E. Cornell & Tom Holsinger-Friesen, "Reading the 'Logic of Love' in the Old Testament," 299

Το τρέχον τεύχος του JSPL / The current issue of JSPL

Journal for the Study of Paul and His Letters 4:2 (2014)

  • J. J. Johnson Leese, "Christ as Creator: Implications for Ecotheological Readings of Paul," 111-128
  • Matthew S. Harmon, "Letter Carriers and Paul's Use of Scripture," 129-148
  • John C. Poirier, "Psalm 16:10 and the Resurrection of Jesus"on the Third Day" (1 Corinthians 15:4)," 149-168
  • Paavo Tucker, "Reconsidering Βελιάρ: 2 Corinthians 6:15 in Its Anti-imperial Jewish Apocalyptic Context," 169-186
  • Douglas A. Campbell, "Beyond the Torah at Antioch: The Probable Locus for Paul's Radical Transition," 187-214
  • Wesley Crouser, "Satan, the Serpent, and Witchcraft Accusations: Reading Romans 16:17–20a in Light of Allusions and Anthropology," 215-234
  • Adam Copenhaver, "Echoes of a Hymn in a Letter of Paul: The Rhetorical Function of the Christ-Hymn in the Letter to the Colossians," 235-256

Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

Ιστορία Χρόνων ΚΔ (IV): οι νεότερες εξελίξεις

Aπό το δεύτερο μισό του 20ου αι. κι εξής οι εξελίξεις στον χώρο της Ιστορίας Χρόνων υπήρξαν ραγδαίες. Στην πραγματικότητα η Ιστορία Χρόνων ακολούθησε την πορεία της επιστήμης της ιστορίας γενικότερα κι υιοθέτησε τα νέα εργαλεία που αξιοποιήθηκαν και σε αυτήν. 
Τα χαρακτηριστικά αυτής της φάσης είναι τα εξής:
  • η παλαιότερη αισιοδοξία του ιστορικού θετικισμού κι η βεβαιότητα της πιστής αναπαραγωγής του παρελθόντος έχει πια εγκαταλειφθεί εξαιτίας κυρίως της κριτικής που άσκησε στις θέσεις του Hegel και Ranke ο μεταμοντερνισμός
  • η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας κι η μετατόπιση από την κοινωνιολογία στην ανθρωπολογία και την πολισμική ιστορία, οι οποίες επηρεάζουν πλέον τόσο τη θεματική όσο και τον τρόπο εργασίας των ερευνητών που ασχολούνται με την ιστορία των Χρόνων της ΚΔ
  • η θεαματική πρόοδος στην αρχαιολογία, επιγραφική και παπυρολογία κι η δυναμική επάνοδος της ιστορίας γενικότερα στο επιστημονικό γίγνεσθαι, η οποία προσφέρει νέα δεδομένα στην έρευνα
  • η υιοθέτηση διεπιστημονικών ερμηνευτικών στρατηγικών όπως, για παράδειγμα, μοντέλων της κοινωνιολογίας ή της πολιτισμικής ανθρωπολογίας, η οποία προσφέρει νέα ερμηνευτικά πρίσματα
  • η νέα έμφαση σε θέματα ταυτότητα, συνείδησης, κοινωνικής δομής, οργάνωσης και δικτύωσης καθώς και κοινωνικού φύλου με μία ευρύτερη μετατόπιση από τη διερεύνηση της αιτιότητας προς τη διερεύνηση του νοήματος, η οποία έστρεψε το ενδιαφέρον σε ομάδες και μηχανισμούς του παρελθόντος μέχρι τώρα παραμελημένου
  • η διαπίστωση της πολυμορφίας και ιδιαιτερότητας της ιστορικής πραγματικότητας 
  • η μετατόπιση από την ιστορία των μεγάλων μορφών και γεγονότων προς τη μικροϊστορία, την ιστορία της ιδιωτικής ζωής και την εθνολογία
  • η εγκατάλειψη του διλήμματος Ελληνισμός-Ιουδαϊσμός, το οποίο αποδείχθηκε άγονο και υπεραπλουστευτικό κι η ταυτόχρονη υιοθέτηση μίας πολύπλοκης και δυναμικής πραγματικότητας, στην οποία ισχύουν σχέσεις αλληλεπίδρασης και συνύπαρξης των δύο αυτών πραγματικοτήτων
  • η επανεκτίμηση της έννοιας της ιστορικότητας 
  • η επιρροή του μεταμοντερνισμού γενικότερα και της λεγόμενη "γλωσσολογικής στροφής" 
Σήμερα είναι αδύνατο πια να διακρίνει κανείς "σχολές" ή "κινήματα", αποτέλεσμα κι αυτό των αλλαγών που επέφερε η μετανεωτερικότητα. Η έρευνα πλέον κινείται σε όλο το ευρύ φάσμα προτιμήσεων και τάσεων, τι οποίες περιγράψαμε πριν. Για παράδειγμα, με θέματα ταυτότητας, δυναμικής των ομάδων και κοινωνικού φύλου ασχολούνται οι R. Aschough και P. Harland. Mε θέματα ιστορικής γεωγραφίας οι P. Lampe Και C. Breytenbach. Ο G. Theißen ασχολήθηκε με θέματα ψυχολογικής ερμηνείας, ενώ την ευρεία χρήση μοντέλων της κοινωνιολογίας και κυρίως της πολιτισμικής ανθρωπολογίας υιοθετούν τα μέλη του Context Group, στο οποίο μεταξύ άλλων ανήκουν οι B. Malina, P. Neyrey, K. Hanson, J. Pilch, H. Moxnes κ.ά. Περισσότερο πιστός στο θρησκειοϊστορικό παρελθόν της Ιστορίας των Χρόνν εμφανίζεται ο H.-J. Klauck, του οποίου το έργο για τα κοινά δείπνα και την κοινότητα της Κορίνθου υπήρξε πρωτοποριακό. Mε το ίδιο θέμα ασχολήθηκε κι ο J. Fotopoulos. Με θέματα της τοπικής ιστορίας κι ειδικότερα της Κορίνθου ασχολήθηκαν επίσης οι S. Friesen, D. Schowalter, L Nasrallah και παλαιότερα ο B. Winter. Στο χώρο επίσης της τοπικής ιστορίας με έμφαση στα αρχαιολογικά ευρήματα και τις επιγραφές εργάζεται ο A.-D. Koch, ο P. Pilhofer κι οι μαθητές του. Τα τελευταία επίσης χρόνια ενδιαφέρον εκδηλώνεται για την αξιοποίηση των θεωριών περί κοινωνικών δικτύων καθώς και για θέματα εθνότητας και φυλετικών διακρίσεων (βλ. το έργο του D. Horrell). 
Tέλος, ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τον τίτλο Redescribing Graeco-Roman Antiquity εργάζεται από τις αρχές του 21ου αι. Το πρόγραμμα επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργική θέση που κατείχε η θρησκεία στις δομές του ελληνορωμαϊκού κόσμου (embedded religion) και τη δυναμική αυτού του κόσμου. Η ιδέα ότι η ελληνιστική κι η ρωμαϊκή είναι μία εποχή αγωνίας, την οποία εισήγαγαν οι E.R. Dodds και P. Green έχει πλέον εγκαταλειφθεί. 
Ο σημερινός ερευνητής εστιάζει στην αμφίδρομη σχέση κειμένου και υλικού κόσμου. Δε λειτουργεί πλέον κατά την φράση του Francis Bacon ως το μυρμήγκι που μαζεύει άκριτα δεδομένα ούτε όμως κι ως ο ακραιφνής θεωρητικός που πλέκει σαν αράχνη ένα δίκτυ θεωριών και υποθέσεων γύρω από τον ίδιο του τον εαυτό. Η έμφαση πλέον είναι στους κόσμους πίσω από το κείμενο και τον συγγραφέα του κι οπτική πλέον έχει αλλάξει. Σύμφωνα με μία αφρικανική παροιμία "μέχρι να αποκτήσουν τα λοντάρια να αποκτήσουν ιστορικούς, οι ιστορίες του κυνηγιού θα εκθειάζουν τα κατορθώματα των κυνηγών". Αυτή η εποχή μάλλον έχει φτάσει για την Ιστορία Χρόνων ΚΔ, καθώς πλέον το ενδιαφέρον στρέφεται στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, στον κόσμο των ιδεών τους και στη μικροϊστορία. 

Ένας άγνωστος πάπυρος της ΚΔ βρέθηκε στο Birmingham / An unknown NT papyrus discovered in Birmingham

Κυκλοφόρησε η είδηση πριν από λίγο ότι ομάδα από το Brigham Young University, η οποία εργαζόταν στην καταλογογράφηση των παπύρων στο πανεπιστήμιο του Birmingham εντόπισαν ένα μικρό σπάραγμα παπύρου με έναν στίχο από τις Πράξεις, το οποίο χρονολογείται στον 4ο αι. και χρησιμοποιούνταν σε φυλακτό.

Oι Ιδουμαίοι στην αυλή των Ιουδαίων βασιλέων / Idumaeans in the court of Judea

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί το κείμενο του Adam Kolman Marshak σχετικά την παρουσία των Ιδουμαίων στην αυλή των Ιουδαίων βασιλέων καθώς και τα παιχνίδια εξουσίας από την πλευρά τους όχι μόνο στα όρια της Ιδουμαίας αλλά και στην Ιουδαία και ακόμη και στην ρωμαϊκή πολιτική σκηνή:

Το ευαγγέλιο με τους κλήρους της Μαρίας / The Gospel of the Lots of Mary

Ancient Gospel OpeningΜε αφορμή την έκδοση του κειμένου ενός σχετικά πρόσφατα ανακαλυφθέντος απόκρυφου κειμένου στα κοπτικά από την Anne Marie Luijendijk (βλ. εδώ προηγούμενη ανάρτησή μας) υπάρχουν αρκετές δημοσιεύσεις για το ενδιαφέρον αυτό κείμενο της αρχαιότητας στο διαδίκτυο. Ξεχωρίζω ανάμεσά τους δύο:
α) το εκτενές σχετικά άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση του LiveScience: Newfound 'Gospel of the Lots of Mary' Discovered in Ancient Text
β) το σχετικό σχόλιο του Larry Hurtado στο ιστολόγιό του πριν από λίγο: Newly-Identified Coptic Text

Πρόκειται για έναν μικρού σχήματος κώδικα (με μέγεθος σελίδας 75x69 mm, το μέγεθος περίπου μιας παλάμης), ο οποίος περιέχει 37 χρησμούς. Ήδη οι πρώτες λέξεις του κειμένου το χαρακτηρίζουν ως "εὐαγγέλιον", ενδεικτικό για το πώς αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής τα καλά νέα και τι σημασία προσέδιδαν στο γνωστό όρο. Προφανώς υπήρχε μία πιο χαλαρή χρήση του όρου από ό,τι σήμερα κι ο όρος χαρακτήριζε διαφορετικού τύπου κείμενα. Το κείμενο χρησιμοποιούνταν για τη χρησμοδότηση κι ίσως το συγκεκριμένο αντίτυπο ήταν για προσωπική χρήση, αν κρίνει κανείς από το μέγεθός του. Τα ίχνη φθοράς και τα αποτυπώματα δακτύλων στα άκρες του βεβαιώνουν ότι χρησιμοποιήθηκε πολύ κατά την αρχαιότητα. 
Χρονολογείται κατά τον 5ο/6ο αι. και προέρχεται από την Αίγυπτο. Είναι άγνωστος ο ακριβής τόπος προέλευσής του και μέχρι το 1984 ανήκε σε ιδιωτική συλλογή.

Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 2015

Στο τρέχον τεύχος του Revue de Qumran /In the current issue of Revue de Qumran

Revue de Qumran 26:4 (2014)

CFP: Representing the Senses in the Ancient Near East: Between Text and Image

CALL FOR PAPERS: "Representing the Senses in the Ancient Near East: Between Text and Image" (RAI Geneva/Bern 2015)

The sound of the drum, the light of the sun, the scent of the sacrifice. The ancient world was rich with sensation. Over the past two decades, the field of sensory studies has garnered increasing attention from scholars in the humanities. Sensory studies prioritize the human experience of sensation and examine how people have understood the senses differently from one culture to another and in various historical periods. This workshop will highlight the Assyriological research that is currently being conducted in this emerging field. 

We invite participants to explore how the cultures of the Ancient Near East represented sensory phenomena, not only in languages and literature, but also in art and iconography. Drawing on the evidence from textual and artistic sources, we will consider questions like: How did the people of the Ancient Near East understand their senses to operate? What types of sensory phenomena are represented in the sources and why? Can representations of the senses in art shed light on the literary evidence, or vice versa?

We seek to present a variety of approaches to this topic and welcome proposals that: take philological, literary, art historical, or other perspectives; that address the means of sense perception (e.g. vision, hearing, touch) or the objects of perception (e.g. light, noise, texture); and that examine the senses within religious, political, or social contexts.

This specific session is integrated within a general workshop on Emotion and Senses in the Ancient Near East, organized in collaboration with Sara Kipfer (Bern University). It will take place in Bern during the Rencontre Assyriologique Internationale (Thursday June 25th, 2015).

An abstract of approximately 250 words should be sent to the organizers of the workshop, with a short CV, before the March, 1st. The abstract should outline the topic, methodology, and any specific texts or images to be discussed. 

Organizers: Ainsley Hawthorn (Yale University) ainsley.hawthorn@gmail.com & 
Anne-Caroline Rendu Loisel (University of Geneva) anne-caroline.rendu@unige.ch 

Το τρέχον τεύχος του Henoch /In the current issue of Henoch

Henoch 36:2 (2014)

CONTENTS / SOMMARIO
Editorial / Editoriale (Maria Luisa Russo)................................................... 163

THEME SECTION / SEZIONE MONOGRAFICA
Archives of the Orient. Selected Papers from the International Conference on
Paul Ernst Kahle (Turin, April 10-11, 2014)
Bruno Chiesa, Paul Kahle and the Hebrew Bible.......................................... 167
Geoffrey Khan, Paul Kahle and the Cairo Genizah Manuscripts................ 177
Corrado Martone, Forgotten Legacy. A Reassessment of Paul Kahle’s
views on the Dead Sea Scrolls.......................................................................... 188
Andrea Ravasco, Paul Kahle as a Septuagint Scholar................................. 198
Alessandro Mengozzi, “Das zur Zeit Jesu in Palästina gesprochene
Aramäisch” by Paul Kahle. Research on Aramaic, Then and Today............... 208
Elvira Martín-Contreras, Building Research Projects. The Correspondence
between Paul E. Kahle and Federico Pérez Castro kept at the Consejo
Superior de Investigaciones Científicas (csic)................................................. 222
Bruno Chiesa, Paul Kahle and Some of His Jewish Pupils........................... 231
Thomas Beck er - Wilhelm Bleek, Paul Kahle and the University of Bonn. 238
Hyder Abbas, Scholar and Collector. Paul Kahle and Chester Beatty in the
Chester Beatty Library Archives...................................................................... 248
Fabrizio A. Pennacchietti, La missione a Düsseldorf nella primavera del
1966 per espletare le pratiche relative all’acquisto della Biblioteca Kahle.... 270
Maria Luisa Russo, The Rearrangement and Preservation of the Documentary
Heritage of Paul Ernst Kahle..................................................................... 273

Articles / Articoli
Helen R. Jacobus, Noah’s Flood Calendar (Gen 7:10-8:19) in the Septuagint.... 283
Paolo Sacchi, Il Patto di Gesù (Mc 14,22-24), Reimarus e l’origine del
cristianesimo.................................................................................................... 297
Giuseppe Veltri - Gianfranco Miletto, “... per esser buon Catolico Cristian,
è necessario esser perfettamente Ebreo”. Difesa inedita del senatore
veneziano Loredan in favore degli ebrei nel 1659/60, basata sul “Discorso”
di Simone Luzzatto........................................................................................... 307

NEWS / NOTIZIARIO.................................................................................... 328
Séminaire Qumrân de Paris 2013-2014 “Questions actuelles sur les manuscrits de
Qumrân et les littératures connexes” [Christophe Batsch], p. 328

Το τρέχον τεύχος του BTB / The current issue of BTB

Biblical Theology Bulletin 45:1 (2015)

  • Pekka Pitkänen, "Reading Genesis–Joshua as a Unified Document from an Early Date: A Settler Colonial Perspective," 3-31 (abstract)
  • David J. Zucker and Moshe Reiss, "Subverting Sexuality: Manly Women; Womanly Men in Judges 4–5," 32-37 (abstract)
  • Philip F. Esler, "Intergroup Conflict and Matthew 23: Towards Responsible Historical Interpretation of a Challenging Text," 38-59 (abstract)

Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2015

Το τρέχον τεύχος του VT / The current issue of VT

Vetus Testamentum 65:1 (2015)

  • Mark A. Awabdy, "Teaching Children in the Instruction of Amenemope and Deuteronomy," 1-8 (abstract)
  • Noga Ayali-Darshan, "The Seventy Bulls Sacrificed at Sukkot (Num 29:12-34) in Light of a Ritual Text from Emar (Emar 6, 373)," 9-19 (abstract)
  • Raanan Eichler, "When God Abandoned the Garden of Eden: A Forgotten Reading of Genesis 3:24," 20-32 (abstract)
  • Daniel A. Frese, "A Land of Gates: Covenant Communities in the Book of Deuteronomy," 33-52 (abstract)
  • Rainer Kessler, "Debt and the Decalogue: The Tenth Commandment," 53-61 (abstract)
  • Mark Leuchter, "The Exegesis of Jeremiah in and beyond Ezra 9-10," 62-80 (abstract)
  • Elvira Martín-Contreras, "The Marginal Nun in the Masora of the Cairo Codex of the Prophets: Use and Function," 81-90 (abstract)
  • Matthew Michael, "Secret Talk and Eavesdropping Scenes: Its Literary Effects and Significance in Biblical Narrative," 91-113 (abstract)
  • Adam E. Miglio, "Imagery and Analogy in Psalm 58:4-9," 114-135 (abstract)
  • Adina Moshavi, "Between Dialectic and Rhetoric:Rhetorical Questions Expressing Premises in Biblical Prose Argumentation," 136-151 (abstract)
  • Aren Wilson-Wright, "From Persepolis to Jerusalem: A Reevaluation of Old Persian-Hebrew Contact in the Achaemenid Period," 152-167 (abstract)

Τα θαύματα στη συνοπτική παράδοση (V): Αναστάσεις

Οι αναστάσεις συνδέονται με τα θαύματα θεραπείας, καθώς α) συνήθως έχει προηγηθεί η ασθένεια του προσώπου που ο Ιησούς ανασταίνει (βλ. για παράδειγμα την περίπτωση της κόρης του Ιαείρου στη συνοπτική παράδοση και εκείνη του Λαζάρου στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιο) και β) ο θάνατος θεωρείται η έσχατη και μη αναστρέψιμη μορφή ασθένειας. 
Στα ευαγγέλια διασώζονται τρεις αφηγήσεις θαυμάτων ανάστασης που επιτέλεσε ο Ιησούς (δύο στα συνοπτικά και μία στο κατά Ιωάννην): 
(1) η ανάσταση της κόρης του Ιαείρου (Μκ 5,22-24.35-43 / Μτ 9,18-26 /Λκ 8,40-56)
(2) η ανάσταση του γιου της χήρας της Ναΐν (Λκ 7,11-17) και 
(3) η ανάσταση του Λαζάρου (Ιω 11,1-44)
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν δύο ακόμη αφηγήσεις θαυμάτων ανάστασης που απαντούν στις Πράξεις των Αποστόλων:
(1) η ανάσταση της Ταβιθά / Δορκάδος από τον Πέτρο (9, 36-41)
(2) η ανάσταση του Ευτύχου στην Τρωάδα από τον Παύλο (28, 3-6)

Φυσικά το κατεξοχήν θαύμα ανάστασης είναι η ίδια η ανάσταση του Ιησού, η οποία αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της πίστης της αρχαίας Εκκλησίας και του πρωτοχριστιανικού κηρύγματος.

Ιστορία της έρευνας των θαυμάτων ανάστασης
Οι ευαγγελικές αφηγήσεις των θαυμάτων ανάστασης που επιτέλεσε ο Ιησούς αντιμετωπίσθηκαν διαφορετικά στις διάφορες φάσεις της έρευνας (γι’ αυτές βλ. σσ. 4-6).
Η λογοκρατική προσέγγιση των θαυμάτων (19ος αι.) υποστήριξε ότι δεν πρόκειται για πραγματικές αναστάσεις, αλλά για νεκροφάνειες, φαινόμενο γνωστό στον αρχαίο κόσμο και παρέπεμπαν σε ανάλογες αφηγήσεις από τον αρχαίο κόσμο. Μια τέτοια ανάγνωση όμως φαίνεται να παραβλέπει το βαθύτερο θεολογικό νόημα των θαυμάτων και τη θέση τους μέσα στο θεολογικό πρόγραμμα των ευαγγελίων.
Οι εκφραστές της μυθολογικής ερμηνείας θεώρησαν όλες τις αφηγήσεις αναστάσεων ως μη ιστορικά κατασκευάσματα της χριστιανικής κοινότητας, τα οποία διαμορφώθηκαν μετά την Ανάσταση και με βάση ανάλογες αφηγήσεις της Π.Δ. και του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Η βασική ένσταση σε αυτή την θέση είναι α) το γεγονός ότι το θεολογικό κέντρο βάρους στα θαύματα της Κ.Δ. είναι αλλού, από ό,τι στα άλλα παραδείγματα και β) η αναφορά ονομάτων συγκεκριμένων προσώπων (π.χ. Ιάειρος) ή τοπωνυμίων (π.χ. Ναΐν) οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για αρχαίες παραδόσεις που ανάγονται σε πραγματικά γεγονότα.
Η Θρησκειολογική Σχολή αναζήτησε ανάλογα παραδείγματα στο εθνικό περιβάλλον της Καινής Διαθήκης. Δύο είναι οι σημαντικότερες αφηγήσεις από μη χριστιανικά κείμενα, οι οποίες αναφέρονται ως παράλληλες: η ανάσταση νεκρού από τον Ασκληπιάδη της Προύσας (Απουλήιος, 19,92-96) και η ανάσταση που επιτελεί ο Απολλώνιος ο Τυαννεύς (Φιλοστράτου, Απολλώνιος 4,45). Όσον αφορά στο πρώτο περιστατικό, οι διαφορές με τις ευαγγελικές εμφανίσεις είναι σημαντικές ώστε μία εξάρτησή τους από αυτήν ή  από παρόμοιες αφηγήσεις να μην μπορεί να υποστηριχθεί ούτε το περιστατικό να μπορεί να θεωρηθεί θαύμα ανάστασης με τη σημασία που έχει στα ευαγγέλια (ο νεκρός στην περίπτωση του Ασκληπιάδη έχει ακόμη ίχνη ζωής μέσα του, επανέρχεται στη ζωή με τη βοήθεια φαρμάκων, το ενδιαφέρον του Ασκληπιάδη φαίνεται να είναι καθαρά επιστημονικό, η ανάσταση του νεκρού δυσαρεστεί τους συγγενείς, η αφήγηση αφήνει να εννοηθεί ότι πρόκειται για νεκροφάνεια). Η αφήγηση του Φιλοστράτου όμως είναι πολύ μεταγενέστερη των ευαγγελικών, οπότε είναι πιθανό να είναι η εθνική απάντηση στις χριστιανικές αφηγήσεις για αναστάσεις που επιτέλεσε ο Ιησούς.
Οι εκπρόσωποι της ψυχολογικής ερμηνείας σύνδεσαν τις αναστάσεις με τη νεκροφάνεια ή με διάφορα ψυχολογικά φαινόμενα. Πρόκειται για ερμηνεία που  σήμερα έχει εγκαταλειφθεί. 

Θεολογικό περιεχόμενο των θαυμάτων ανάστασης στη συνοπτική παράδοση
Οι διηγήσεις αναστάσεων επιτελούν ένα διπλό θεολογικό σκοπό μέσα στην ευαγγελική αφήγηση: α) τονίζουν την εξουσία του Ιησού επί του θανάτου, ως ένα ακόμη σημείο της Βασιλείας την οποία αυτός εγκαινιάζει με την έλευσή του και β) προτυπώνουν την δική του Ανάσταση. 
Μέσα από διακειμενικές αναφορές σε ανάλογα θαύματα της Παλαιάς Διαθήκης ο Ιησούς παραλληλίζεται με τον Ηλία και τον Ελισσαίο, για τους οποίους αναφέρεται ότι επιτέλεσαν αναστάσεις (1 Βασ 17,17-23 και 2 Βασ 4,8-37). Όμως ο Ιησούς δεν συγκρίνεται ή ταυτίζεται απλά με αυτούς, αλλά αποδεικνύεται κατά πολύ ανώτερός τους καθώς επιτελεί τα θαύματά του με εξουσία και χωρίς να επικαλεστεί τη δύναμη κάποιας ανώτερης από αυτόν θεότητας. 
Αυτός ο παραλληλισμός του Ιησούς με τους μεγάλους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης (ιδιαίτερα στην περίπτωση του θαύματος της ανάστασης του γιου της χήρας της Ναΐν) τον αναδεικνύει ως ένα ισχυρό προφήτη, αλλά παραπέμπει ταυτόχρονα στη νέα εποχή (μεσσιανική) που αυτός εγκαινιάζει. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι οι Ιουδαίοι της εποχής του Ιησού ανέμεναν την έλευση του Ηλία, ο οποίος θα εγκαινιάσει τη μεσσιανική εποχή. Μέσα από τους συνειρμούς που δημιουργούνται στους αναγνώστες των ευαγγελικών αφηγήσεων με τη βοήθεια διακειμενικών αναφορών ο Ιησούς ταυτίζεται με το Μεσσία και η Βασιλεία του Θεού, που εξαγγέλλει, είναι στην πραγματικότητα ο νέος κόσμος των μεσσιανικών προσδοκιών. Ταυτόχρονα τα θαύματα ανάστασης υποδηλώνουν τη θεϊκή ιδιότητα του Ιησού, κάτι το οποίο αποκαλύπτεται στο τέλος του κάθε ευαγγελίου με την αφήγηση της δική του ανάστασης. 
Τέλος, σε ένα προσωπικό και υπαρξιακό επίπεδο όλες αυτές οι αναστάσεις αποτελούν παραδείγματα, πρόγευση και προ-οδοποίηση (Θεοφάνης Κεραμεύς) της ανάστασης των νεκρών στα έσχατα, στοιχείο επίσης βασικό της πρωτοχριστιανικής πίστης (βλ. Α΄ Θεσ 4, 13-18).


To τρέχον τεύχος του JSPs / The current issue of JSPs

Journal for the Study of Pseudepigrapha 24:2 (2014)

  • Thomas P. Dixon, "Knowledge and Deeds in the Two Spirits Treatise," 71-95 (abstract)
  • Tyson L. Putthoff, "Aseneth's Gastronomical Vision: Mystical Theophagy and the New Creation in Joseph and Aseneth," 96-117 (abstract)
  • Lawrence M. Wills, "Wisdom and Word among the Hellenistic Saviors: The Function of Literacy," 118-148 (abstract)

Ένα νέο βιβλίο για το κατά Μάρκον / An new book on Mark

Από τις εκδόσεις Fortress Press κυκλοφόρησε ένα ενδιαφέρον βιβλίο σχετικά με την πρόσληψη του κατά Μάρκον ευαγγελίου κατά τον 2ο αι. μ.Χ.:

Michael J. Kok, The Gospel on the Margins: The Reception of Mark in the Second Century, Fortress Press 2015
ISBN-13: 978-1451490220
400 σελίδες
36,48$ (pb)


Περιγραφή / Description 
Scholars of the Gospel of Mark usually discuss the merits of patristic references to the Gospel’s origin and Mark’s identity as the “interpreter” of Peter. But while the question of the Gospel’s historical origins draws attention, no one has asked why, despite virtually unanimous patristic association of the Gospel with Peter, one of the most prestigious apostolic founding figures in Christian memory, Mark’s Gospel was mostly neglected by those same writers. Not only is the text of Mark the least represented of the canonical Gospels in patristic citations, commentaries, and manuscripts, but the explicit comments about the Evangelist reveal ambivalence about Mark’s literary or theological value.

Michael J. Kok surveys the second-century reception of Mark, from Papias of Hierapolis to Clement of Alexandria, and finds that the patristic writers were hesitant to embrace Mark because they perceived it to be too easily adapted to rival Christian factions. Kok describes the story of Mark’s Petrine origins as a second-century move to assert ownership of the Gospel on the part of the emerging Orthodox Church.


Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015

Βιβλιοκρισία του Forbidden Oracles / Book Review of Forbidden Oracles

Διαβάστε στη σελίδα Biblical and Early Christian Studies τη βιβλιοκρισία της Sarah Parkhouse για το νέο βιβλίο του AnneMarie Luijendijk, Forbidden Oracles? The Gospel of the Lots of Mary, Mohr Siebeck, Tübingen 2014:

CFP: Graeco-Roman Society and the New Testament (EABS, Cordoba, July 12-15 2015)

Research Group Description
The research group focuses a) on various aspects of the social life of the Graeco-Roman world (e.g. household networks and religion, kinship, friendship and other relationships, slavery, prostitution, social and geographical mobility, social groups, everyday life in Graeco-Roman cities etc.) that are part of the socio-historical context of the New Testament texts and therefore provide insight into them, and b) on artifacts from the Graeco-Roman world (e.g. inscriptions, papyri and archeological findings) that can shed light on various aspects of the New Testament texts and events.

Papers that present interdisciplinary approaches to the topics under discussion and offer new insights and fresh interpretations of New Testament texts placing them within their socio-historical context are welcome.

Call for Papers — 2015 Cordoba

Two sessions are scheduled for the meeting in Cordoba:

a) an open session where papers on any topic within the range of the interests of the research group are welcome.
b) a session focused on ‘Christians, connectivity and networks in the ancient Mediterranean':

In recent years ‘connectivity’, mobility and the fluidity of the movement of people, goods, and ideas have emerged as influential paradigms in studies of the ancient Mediterranean. At the same time, critical reassessments of the Mediterranean as an interconnected region emphasise regional diversity and restricted access to mobility and exchange. The current interest in connections has come with a new upsurge of network analysis, utilised as a heuristic perspective or as a methodological tool, to map nodes, flows and ties and to analyse political, economic and religious interaction. For the study of Christian origins much remains to be explored, beyond the commonplace notion that the relatively peaceful conditions and road network of the early Roman Empire facilitated the
spread of the Christian message.

The purpose of this session is to explore 1) the implications of Mediterranean connectivity, and its boundaries, for Christian origins, 2)  how Christian networking mapped onto contemporary practices, and 3) the possibilities and limitations of network analysis for Christian origins, the New Testament writings and the context in which they were produced. Issues which papers might address include, but are not limited to: the possibilities and limits of mobility and travel; the social roles of envoys and letter carriers; diplomatic practices and correspondence; connections between private associations, on local or trans-local levels; social networks and conversion; the spread of religious knowledge, ideas and practices.

Chairs
Ekaterini Tsalampouni, Aristotle University of Thessaloniki, GR (etsala@past.auth.gr)

Birgit van der Lans, University of Groningen, NL (b.e.a.l.van.der.lans@rug.nl)

Paper proposal submissions on the website of EABS (http://www.eabs.net/site/) 

G. Stroumsa: Sacrifice and Martyrdom in the Roman Empire

Για να διαβάσετε ένα παλαιότερο κείμενο του Guy Stroumsa σχετικά με το μαρτύριο και τη έννοια της θυσίας στο Archivio di filosofia / Archives of Philosophy, Vol.76:1-2 (2008) πατήστε στον παρακάτω τίτλο: 

Ένα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του JGRChrJ / A new article in the current issue of JGRChrJ

Journal of Greco-Roman Christianity and Judaism 10 (2014)

Cynthia Long Westfall, "The Meaning of αὐθεντέω in 1 Timothy 2.12," 138-73

Νέα άρθρα στο τρέχον τεύχος του TC / New Articles in the Current Issue of TC

TC: A Journal of Biblical Textual Criticism 19 (2014)


Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Μερικά ακόμη άρθρα στο περιοδικό Scriptura / Some more articles in current Scriptura

Scriptura 113 (2014)

Το παλάτι στο Tel Kabri / TheTel Kabri Palace

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί του Lauren Ingeno σχετικά με την ανασκαφή ενός χαναανιτικού παλατιού στο Tel Kabri και την εικόνα που προκύπτει από αυτό για την αρχαία Χαναάν:

Το τρέχον τεύχος του Early Christianity / The current issue of Early Christianity

Early Christianity 5:3 (2014)

  • Jens Schröter, "Frühchristliche Heilungen und antike Medizin," 267-272
  • Reinhard von Bendemann, "Die Heilungen Jesu und die antike Medizin," 273-312
  • Annette Weissenrieder, "What does "σωθήσεται διὰ τῆς τεκνογονίας" "to be saved by childbearing" mean (1 Tim 2:15)? Insights from Ancient Medical and Philosophical Texts," 313-336 ( abstract)
  • Philip van der Eijk, "Galen and early Christians on the role of the divine in the causation and treatment of health and disease," 337-370 (abstract)
  • Vivian Nutton, "Rhodiapolis and Allianoi: two missing links in the history of the hospital?," 371-389 (abstract