Σάββατο 6 Αυγούστου 2016

Πέμπτη 4 Αυγούστου 2016

Στο τρέχον τεύχος του RRE / In the current issue of RRE

Religion of Roman Empire 2:2 (2016)

  • Jörg Rüpke, "Discourses and Narratives, Experiences and Identities," 149-151
  • Eve-Marie Becker, "Shaping Identity by Writing History: Earliest Christianity in its Making," 152-169 (abstract)
  • Jörg Rüpke, "The Role of Texts in Processes of Religious Grouping during the Principate," 170-195 (abstract)
  • Luise Marion Frenkel, "Individual Christian Voices in the Narratives of Late Antique Acclamations," 196-226 (abstract)
  • Richard L. Gordon, "Negotiating the Temple-Script Women's Narratives among the 'Confession-Texts' of Western Asia Minor," 227-255 (abstract)
  • Jonas Grethlein, "Lucian's Response to Augustine Conversion and Narrative in Confessions and Nigrinus," 256-278 (abstract)
  • M. David Litwa, "Phikola, a Mysterious Goddess at Phlya," 279-293 (abstract)

Εντοπίζοντας βιβλικά χωρία στις αμερικανικές εφημερίδες του παρελθόντος / Tracing Bible verses in American newspapers of the past

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post ο καθηγητής των αμερικανικών θρησκειών στο College of Humanities and Social Sciences του George Mason University κατασκεύασε ένα χρηστικό εργαλείο για τον εντοπισμό των βιβλικών χωρίων στις εφημερίδες του 19ου και 20ου αι. στην Αμερική. Το εργαλείο αυτό είναι πολύ σημαντικό για όσους ερευνούν την ιστορία της πρόσληψης των βιβλικών κειμένων στο χώρο κυρίως της πολιτικής και να εντοπίσει τις τάσεις όσον αφορά σε συγκεκριμένους στίχους, βιβλία ή γενικότερα την ΠΔ και ΚΔ. Για παράδειγμα ο στίχος Ιω 15:13 "μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ" ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής σε δημοσιεύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε νεκρολογίες στρατιωτών. Η βάση δεδομένων του Mullen καλύπτει τα δημοσιεύματα εφημερίδων από το 1837, όταν παρατηρείται μία ευαγγελικαλική ανανέωση στις ΗΠΑ μέχρι το 1922, καθώς το υλικό από κει και στο εξής καλύπτεται από το copyright. Σε όλο αυτό το διάστημα το ενδιαφέρον των εφημερίδων για τα βιβλικά χωρία παραμένει αμείωτο, θα ήταν, ωστόσο, ενδιαφέρον να δει κανείς εάν αλλάζει η τάση στις επόμενες δεκαετίες του 20ου αιώνα και κατά τον 21ο. 



Mία κουζίνα στην αρχαία Πομπηία / A kitchen in ancient Pompeii

Restored Pompeii kitchens show how Romans cooked Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιταλικής ηλεκτρονικής εφημερίδας The Local οι επισκέπτες της αρχαίας Πομπηίας μπορούν να επισκεφτούν πλέον τις κουζίνες του κτιρίου με το όνομα Fullonica di Stephanus, το οποίο λειτουργούσε ως καθαριστήριο ρούχων πριν την καταστροφή της πόλης. Τα μαγειρικά σκεύη είχαν βρεθεί in situ στα 1912 από τον υπεύθυνο της ανασκαφής Vittorio Spinazzola, οι διάδοχοί του όμως τα αποθήκευσαν απομακρύνοντάς τα από την αρχική τους θέση. Σήμερα πλέον επιστρέφουν στο κτίριο στο πλαίσιο μίας πρωτοβουλίας αποκαταστάσης διάφορων χώρων στην αρχαία Πομπηία ώστε να δοθούν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες στους επισκέπτες για την καθημερινή ζωή στην αρχαία πόλη. Ανάμεσα στα ευρήματα που συνδέονται με τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων της Πομπηίας οι επισκέπτες μπορούν να δουν ένα καρβέλι ψωμί και ένα τσουκάλι με υπολείμματα σούπας με λαχανικά.

Ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης των χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης / Completion of the digitization of the NT mss at Greek National Library

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα στο ιστολόγιο του Center for the Study of the New Testament Manuscripts η ομάδα του Daniel B. Wallace ολοκλήρωσε τις εργασίες ψηφιοποίησης των χειρογράφων της Καινής Διαθήκης που φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη στην Αθήνα. Επί δύο συνεχή χρόνια 41 ειδικοί ψηφιοποίησαν 150.000 σελίδες (ενώ εξετάστηκαν 200.000). Από τα 300 ψηφιοποιημένα χειρόγραφα 21 δεν ήταν καταλογογραφημένα στον κατάλογο του Ινστιτούτου Nestle Aland. Ότι ο αριθμός είναι τόσο μικρός οφείλεται σύμφωνα με το δημοσίευμα στην προσεκτική καταλογογράφηση των βιβλιοθηκονόμων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα νέα ευρήματα παρουσιάζουν πατερικά υπομνήματα στα βιβλικά κείμενα και catenae. Όλα αυτά τα ψηφιοποιημένα χειρόγραφα θα "ανεβούν" στη σελίδα του Κέντρου μέσα στους επόμενους μήνες και θα είναι προσβάσιμα στους ερευνητές. Μία σημαντική εξέλιξη στο χώρο της κριτικής του κειμένου της Καινής Διαθήκης.

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016

Κώδικας ηθικής στην παπυρολογία / Ethics code in papyrology

Διαβάστε το κείμενο της εισήγησης της Roberta Mazza, την οποία θα διαβάσει στο 28ο Διεθνές Παπυρολογικό Συνέδριο στις 8.8.2016. Το θέμα της είναι ο ηθικός κώδικας που πρέπει να διέπει όσους ασχολούνται με την έρευνα των παπύρων. Πολλά από όσα γράφει θα μπορούσαν εύκολα να εφαρμοστούν και σε άλλους τομείς της έρευνας των αρχαίων πηγών:

Roberta Mazza, "Papyrology and Ethics"

Αρχαίοι χριστιανοί γραφείς / Εarly Christian scribes

Copying Early Christian TextsΑπό τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck κυκλοφόρησε η μελέτη του Alan Mugridge σχετικά με τις πρακτικές αντιγραφής των αρχαίων χριστιανών. Ο συγγραφέας αμφισβητεί τη γενικά διαδεδομένη άποψη ότι οι χριστιανοί αντέγραφαν μόνοι τους κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες τα κείμενά τους χωρίς να έχουν ιδιαίτερη εμπειρία στην αντιγραφή κειμένων. Εξετάζει όλους τους ελληνικούς παπύρους με χριστιανικά κείμενα μέχρι το τέλος του 4ου αι. και καταλήγει ότι τα χριστιανικά κείμενα, όπως και τα υπόλοιπα κείμενα του ελληνορωμαϊκού κόσμου, αντιγράφονταν από έμπειρους αντιγραφείς. Αν κι οι μαρτυρίες για επαγγελματίες χριστιανούς αντιγραφείς προέρχονται κυρίως από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου κι εξής, σύμφωνα με τον Mugridge ήδη χρησιμοποιούνταν σε παλαιότερες εποχές. Είναι άγνωστο αν όλοι αυτοί οι αντιγραφείς ήταν χριστιανοί, βέβαιο όμως είναι, σύμφωνα πάντα με τον συγγραφέα, ότι πέρα από τα συνηθισμένα σε όλα τα κείμενα εκείνης της εποχή λάθη, οι γραφείς αντέγραφαν με ακρίβεια τα χριστιανικά κείμενα.

Alan Mugridge, Copying Early Christian Texts: A Study of Scribal Practice, WUNT 362 (Tübingen: Mohr Siebeck 2016)
XX, 558 σσ.
ISBN 978-3-16-154688-4
159,00 €

Φωτογραφία της ημέρας: η προτροπή του δασκάλου / Photo of the day: the teacher's exhortation

Archaeologists have discovered a 1,700-year-old school with Greek writings on its walls (pictured) in the ancient town of Trimithis, Egypt. It is thought the teacher wrote it very carefully in Greek for pupils to copy
Dipinto με προτροπές του δασκάλου προς του μαθητές του. 4ος μ.Χ. -
Trimithis, Αίγυπτος (Πηγή: Daily Mail)

Mπορεί να μας χωρίζουν πάνω από 1700 χρόνια από αυτήν την γραπτή επιγραφή (dipinto) που βρέθηκε στον τοίχο ενός αρχαίου σχολείου στην αρχαία Trimithis (σημερινή Amheida), στην όαση Dachla της Αιγύπτου, όμως οι δάσκαλοι, όπως φαίνεται, και το μεράκι τους να διδάξουν τους μαθητές τους δεν αλλάζουν μέσα στο πέρασμα των αιώνων. Στους τοίχους του σχολείου, του οποίου οι αίθουσες αργότερα εντάχθηκαν στην πολυτελή έπαυλη μίας πλούσιας οικογένειας της περιοχής, ο δάσκαλος έγραψε για τους μαθητές του μικρά και μεγαλύτερα επιγράμματα. Αυτά τα κείμενα μάλλον χρησιμοποιήθηκαν στα μαθήματά του ως υποδείγματα για να διδάξει στους "σχολαστικούς" (στους μαθητές), που τους αποκαλεί μάλιστα "παῖδες", παιδιά του.  Το τερπνόν μετά του ωφελίμου κι ο δάσκαλος της ιστορίας στα επιγράμματά του καλεί τους μαθητές του να κοπιάσουν, γιατί έτσι μόνο μπορούν να γίνουν άνδρες και να σκύψουν να πιουν από την πηγή των "πιερικών" υδάτων της γνώσης και της ποιητικής τέχνης. Στα δύο από τα τρία εικονιζόμενα στη φωτογραφία κείμενα ο δάσκαλος γράφει:

εἰς τοὺς σχολαστικούς
------
παῖδες ἐμοὶ χαρίεντες· ἀπὸ κρήνης [--8--]
πιερικῶν ὑδάτων πίετε μέχρι  . [-4-]

εἰς τοὺς αὐτοὺς
Κάμνετέ μ[ο]ι κάματοι δ' εὐηνορ...

Οι αρχαιολογόγοι που δημοσίευσαν τις παραπάνω επιγραφές (R. Cribiore, P. Davoli, D.M. Ratzan) μεταφράζουν ως εξής: 
"προς τους μαθητές μου: παιδιά μου ταλαντούχα πιείτε από την πηγή των πιερικών υδάτων μέχρι [να χορτάσετε;]
Προς τους ίδιους: δουλέψτε σκληρά για το χατίρι μου, οι κόποι κάνουν τους αληθινούς άνδρες..."

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο δάσκαλος σε αυτό και τα υπόλοιπα επιγράμματα είναι πλούσια. Πολλούς από τους όρους που χρησιμοποιεί τους βρίσκουμε ξανά σε ρητορικά κείμενα της Ύστερης Αρχαιότητας και σε κείμενα χριστιανών συγγραφέων της ίδιας περιόδου. Δεν είναι βέβαιο αν ο δάσκαλος εδώ αντιγράφει από κάποια υπάρχουσα συλλογή. Το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για κείμενα που ο ίδιος έχει συντάξει μέσα στα χρόνια της διδασκαλικής του πείρας κι ότι τα αντιγράφει από κάποιο χειρόγραφο δικό του. Οι εκδότες των επιγραφών εικάζουν επίσης ότι οι τοίχοι είναι ένα είδος παλίμψηστου, σβήστηκαν και γράφτηκαν δηλ. πολλές φορές, λειτουργώντας ως ένα είδος μαυροπίνακα. Σε κάθε περίπτωση αυτά τα κείμενα αποτελούν μία ακόμη μαρτυρία για το έντονο ενδιαφέρον των ανθρώπων της αρχαιότητας για τη ρητορική και την ποιτητική τέχνη. Τα "προγυμνάσματα" που διδάσκονταν στα αρχαία σχολεία το επιβεβαιώνουν. Διδακτικά επιγράμματα, όπως τα παραπάνω, ενθάρρυναν τους μαθητές να εγκύψουν στην μελέτη της ποιητικής τέχνης και ταυτόχρονα αποτελούσαν υποδείγματα ποίησης για αυτούς. Ο δάσκαλος των επιγραμμάτων της Trimithis παραμένει ανώνυμος. Ίσως ήταν ένας περιοδεύων "καθηγητής" ή να επέστρεψε στην πατρίδα του μετά από χρόνια. Οι μαθητές του προέρχονταν από τις ανώτερες κοινωνικές ομάδες της πόλης.

Βιβλιογραφία

Η αρχιερατική ευλογία στον αρχαίο Ισραήλ / The priestly blessing in ancient Israel

Ketef Hinnom Amulet 2
Ketef Hinnom Amulet 2 (Πηγή: asorblog)
Στην ιστοσελίδα Asorblog έχει αναρτηθεί το ενδιαφέρον κείμενο του Jeremy D. Smoak σχετικά με τις μαρτυρίες εκτός του βιβλίου των Αριθμών (6,22-27) της αρχιερατικής ευλογίας και της χρήσης της στην καθημερινή ζωή του Ισραήλ. Ο Smoak παρουσιάζει και σχολιάζει επιγραφικές μαρτυρίες και καταλήγει: 

"The placement of the blessing in the text of Numbers may thus be seen as a re-locating of the ritual function of blessing’s from temple to text. By associating the priestly blessing with the tabernacle and the description of Israelites bringing dedicatory and votive offerings to the altar, the text of Numbers reflected the physical connection that existed between temple dedications and inscribed blessings in Iron Age temples. In this way, the citation of the blessing in the text of Numbers also paved the way for the continued use of the blessing in later Jewish and Christian liturgy and practice."

Τρίτη 2 Αυγούστου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: Aύγουστος / Photo of the day: Augustus

The Meroë Head of Augustus, Bronze head from an over-life-sized statue of Augustus, likely made in Africa, Egypt, C.27BC - 25BC, Excavated, Africa, Sudan, 1910,  © The Trustees of the British Museum
Kεφάλι του Αυγούστου που βρέθηκε στην Meroë.
27-25 π.Χ. - Βρετανικό Μουσείο
Πηγή: Wall Street International
Το κεφάλι αυτό του Αυγούστου βρέθηκε στο Σουδάν στα 1910. Προέρχεται από χάλκινο άγαλμα του αυτοκράτορα που κατασκευάστηκε σε κάποιο εργαστήριο της Αφρικής. Μάλλον είχε αρχικά στηθεί σε κάποιο δημόσιο χώρο σε πόλη του νότιου συνόρου της Αιγύπτου, κατά πάσα πιθανότητα στην Συήνη. Όταν το Βασίλειο των Κους επιτέθηκε στα νότια σύνορα της Αιγύπτου (24 π.Χ.) λαφυραγώγησε τις πόλεις εκεί κι έφερε ως λάφυρα πίσω μεταξύ άλλων αγάλματα όπως αυτό της φωτογραφίας. Το κεφάλι του αγάλματος θάφτηκε ως τρόπαιο στην είσοδο ενός ιερού των Κους στην Μερόη. Έτσι κάθε φορά που οι πιστοί έμπαιναν στο ιερό πατούσαν επάνω του, μία συμβολική κίνηση υπενθύμισης της νίκης επί της Ρώμης που αντιπροσώπευε το άγαλμα του αυτοκράτορά της. 

Στο τρέχον τεύχος του Scrinium / In the current issue of Scrinium

Scrinium 11:1 (2015)

Andrew Daunton-Fear, "Ignatius of Antioch and the Apostle Paul
," 59-63 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος Verkündigung und Forschung / In the current issue of Verkündigung ung Forschung

Verkündigung und Forschung 61:1 (2016)

  • Matthias Henze, "Die Pseudepigraphen des Alten Testaments," 4-18
  • Thomas J. Kraus, "Die Forschung an den ‚Apokryphen des Neuen Testaments‘ – aktuelle Tendenzen auf der Basis ausgewählter Schwerpunkte," 18-32
  • Ursula Ulrike Kaiser, "Das Judasevangelium," 33-47
  • Friederike Kunath, "Eine Frau unter Männern – Maria Magdalena und der Anfang des Christentums," 47-59
  • Silvia Pellegrini, "Die ‚Pseudepigraphie‘ in frühchristlichen, neutestamentlichen Schriften im Spiegel der aktuellen Forschung," 59-67 

Δευτέρα 1 Αυγούστου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: η θεά Ceres στην ΒΑ Αγγλία / Photo of the day: Ceres in NE England

The figure of the Roman goddess Ceres uncovered in South Shields Photo: Arbeia Fort
Η χάλκινη μικρογραφία της Ceres που βρέθηκε στο South Shields
(Photo: Arbeia Fort)
Μία μικρογραφία της θεάς Ceres, το ρωμαϊκό αντίστοιχο της ελληνικής Δήμητρας ανακάλυψε ομάδα εθελοντών κατά τις αρχαιολογικές εργασίες στο ρωμαϊκό φρούριο Arbeia, στο South Shields, στην ΒΑ Αγγλία. Το φρούριο κτίσθηκε από τους Ρωμαίους κατά τον 2ο αι. μ.Χ. κι είχε διάρκεια ζωής μέχρι και τον 4ο αι. Η Ceres ήταν θεά της γονιμότητας και το όνομά της συχνά θεωρούνταν συνώνυμο με το σιτάρι και το ψωμί. Είχε το δικό της ιερατείο και στη Ρώμη συνδεόταν κυρίως με τις τάξεις των πληβείων. Στους γάμους ένα αγόρι που προπορευόταν της νυφικής πομπής κρατούσε τη δική της δάδα. Το πρόσωπό της συνδέθηκε με τις οικογενειακές αξίες, το γάμο, τη μητρότητα και τις γυναικείες αρετές. Στις απεικονίσεις της κρατά δάδα ή στάχυα σιταριού μαζί με παπαρούνες ενώ στους βραχίονές της είναι τυλιγμένα φίδια (βλ. τη φωτογραφία) και στο κεφάλι της στεφάνι από στάχυα. 

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το εύρημα: 

Εθνότητα και εκλογή στο Ρωμαίους 9 / Ethnicity and election in Romans 9

Renaming Abraham's ChildrenΚυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck η μελέτη του Robert B. Foster σχετικά με τον τρόπο που ο Παύλος κατανοεί και παρουσιάζει την εκλογή και την εθνότητα στο Ρωμ 9. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο Παύλος εφαρμόζει προφητικά κείμενα από τον Μαλαχία, Ωσηέ και Ησαΐα στην ιστορία των τέκνων του Αβραάμ όπως την αφηγείται το βιβλίο της Γένεσης. Με αυτόν τον τρόπο ο Παύλος τονίζει ότι η εκλογή είναι το προνόμιο εκείνων που είναι ταυτόχρονα ο εκλεκτός κι ο απορριφθείς λαός. Στη συνέχεια ο απόστολος εφαρμόζει την ίδια ιδέα στους χριστιανούς εξ εθνών και στον Ισραήλ γενικά για να δημιουργήσει μία νέα αβρααμική ταυτότητα για όσους ακολουθούν τον Μεσσία Χριστό. 

Robert B. Foster, Renaming Abraham's Children: Election, Ethnicity, and the Interpretation of Scripture in Romans 9, WUNT II. 421 (Tübingen: Mohr Siebeck, 2016)
XVIII + 327 σελίδες
ISBN 978-3-16-154483-5
89,00 €


Στο τρέχον τεύχος του SCH / In the current issue of SCH

Studies in Church History 52 (2016)

Frances Andrews, "Doubting John?," 17-48 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του SJTh / In the current issue of SJTh

Scottish Journal of Theology 69:3 (2016)

  • Joshua McNall, "Shrinking pigeon, brooding dove: the Holy Spirit in recent works by Sarah Coakley and N. T. Wright," 295-308 (abstract)
  • Thomas Andrew Bennett, "Julian of Norwich, the Bible, and creative, orthodox theology: always novel, never new," 309-325 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του ETL / In the current issue of ETL

Ephemerides Theologicae Lovanienses 92:2 (2016)
  • Thomas Witulski, "Iustinus und die Johannesoffenbarung: De Rezeption der Apokalypse durch den Apologeten in ihrer Relevanz für deren Datierung," 179-202 (abstract)
  • Samuel Pomeroy, "Numbering the Heaven(s):  John Chrysostom's Use of Greek Exegetical Traditions for Interpreting Gen 1,6-8 (Hom. Gen. IV)," 203-228  (abstract)
  • Willem A.M. Beuken, "Questioning a Warrior: Otherness as Literary Strategy in Isaiah 63,1-6," 285-300 (abstract)
  • Daniel A. Smith, "The Disappearance of Jesus in Q: A Response to Harry T. Fleddermann," 301-322 (abstract)
  • Tobias Nicklas and Janet E. Spittler, "Christ and the Pelican: Function, Background and Impact of an Image," 323-337 (abstract)

Κυριακή 31 Ιουλίου 2016

Στο τρέχον τεύχος του REJ / In the current issue of RÉJ

Revue des Études Juives 175:1/2 (2016)
  • Fernando Bermejo-Rubio, "Changing Methods, Disturbing Material: Should the Criterion of Embarrassment Be Dismissed in Jesus Research?," 1-25
  • Nava Neriya-Cohen, "Rashbam's Understanding of the Carpe Diem Passages in Qoheleth," 27-46
  • Judith Kogel, "La diffusion inattendue du Dictionnaire hébreu de Provence édité par Angel Sáenz-Badillos," 47-66
  • Haggai Mazuz, "The Midrashic Sources of Sa'īd b. Ḥasan," 67-81
  • Élodie Attia, "Une nouvelle liste de livres hébreux conservée à la Bayerische Staatsbibliothek de Munich," 83-105


Το τρέχον τεύχος του BTB / The current issue of BTB

Biblical Theology Bulletin 46:3 (2016)
  • An-Ting Yi, "'You Have a Demon!': An Anthropological Reading of the Notion of Possession in the Gospel of John," 115-122 (abstract)
  • Sarah E. Rollens, "Inventing Tradition in Thessalonica: The Appropriation of the Past in 1 Thessalonians 2:14–16," 123-132 (abstract)
  • Ian Hussey, "The Soteriological Use of “Call” in the New Testament: An Undervalued Category?," 133-143 (abstract)
  • James Crossley, "By What Authority Are You Doing These Things?: A Brief History of the Bible in English Political Discourse from Margaret Thatcher to Jeremy Corbyn," 144-153 (abstract)